Matura Grudzień 2024, Poziom Rozszerzony (Próbne arkusze CKE), Formuła od 2023 - Zadanie 6. (3 pkt)

Dwa pierwiastki umownie oznaczone symbolami E i X tworzą jony proste o wzorach E2+ i X2–. Oba te jony mają konfigurację neonu.
Na poniższym modelu przedstawiono budowę kryształu substancji o wzorze ogólnym EX.

Zadanie 6.1. (0–2)

Napisz wzór związku, którego model przedstawiono powyżej. Użyj symboli chemicznych pierwiastków.

Wzór związku: ………………………………

Wyjaśnij, dlaczego jon E2+ ma mniejszy promień niż jon X2–. W wyjaśnieniu odwołaj się do budowy tych jonów.

Wyjaśnienie:



Zadanie 6.2. (0–1)

Rozstrzygnij, czy krystaliczna substancja EX jest przewodnikiem czy izolatorem prądu elektrycznego. Odpowiedź uzasadnij.

Rozstrzygnięcie: …………………………………………………………
Uzasadnienie:



Rozwiązanie:
Zadanie 6.1. (0–2)
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Zdający: 1) opisuje właściwości substancji […]; 4) wskazuje na związek między właściwościami substancji a ich budową chemiczną. III. Wiązania chemiczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe. Zdający: 6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania […] na właściwości fizyczne substancji nieorganicznych […] wskazuje te cząsteczki […], które są polarne, oraz te, które są niepolarne; 7) porównuje właściwości fizyczne substancji tworzących kryształy […].

Zasady oceniania
2 pkt – poprawne napisanie wzoru związku oraz napisanie poprawnego wyjaśnienia.
1 pkt – poprawne napisanie wzoru związku oraz niepoprawne wyjaśnienie albo brak wyjaśnienia
ALBO
– błędne napisanie wzoru związku albo brak wzoru oraz napisanie poprawnego wyjaśnienia.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Wzór związku: MgO
Przykładowe wyjaśnienie:
Przy tej samej liczbie elektronów anion X2– (anion tlenkowy) ma mniej protonów w jądrze atomowym niż jon E2+, przez co chmura elektronowa jest słabiej przyciągana.

Zadanie 6.2. (0–1)
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Zdający: 1) opisuje właściwości substancji […]; 4) wskazuje na związek między właściwościami substancji a ich budową chemiczną. III. Wiązania chemiczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe. Zdający: 6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania […] na właściwości fizyczne substancji nieorganicznych […]; wskazuje te cząsteczki […], które są polarne, oraz te, które są niepolarne; 7) porównuje właściwości fizyczne substancji tworzących kryształy jonowe […].

Zasady oceniania
1 pkt –poprawne rozstrzygnięcie i napisanie poprawnego uzasadnienia.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Rozstrzygnięcie: Jest izolatorem (prądu elektrycznego).
Przykładowe uzasadnienia:

  • Nośniki ładunków (jony) są uwięzione w węzłach sieci krystalicznej.
  • Kationy magnezu i aniony tlenkowe nie mogą się swobodnie przemieszczać.
  • Cząstki obdarzone ładunkiem elektrycznym nie mogą się swobodnie poruszać.
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments