Zadania maturalne z biologii

Przeprowadzono eksperyment, w którym badano wpływ światła na indukcję kwitnienia pewnego gatunku rośliny. Przez kilka tygodni cztery grupy roślin, tego samego gatunku, poddawano różnym warunkom oświetlenia dobowego. Na poniższym schemacie przedstawiono sposób oświetlania poszczególnych grup roślin oraz wynik eksperymentu.

Na podstawie schematu zaznacz poprawne dokończenie zdania:

Czynnikiem warunkującym kwitnienie tego gatunku rośliny jest

1. ciągły okres ciemności trwający mniej niż 12 godzin.
2. ciągły okres ciemności trwający 12 i więcej godzin.
3. przewaga okresu ciemności, ale przerywanego krótkimi okresami oświetlania.
4. łączny okres oświetlenia trwający co najmniej 12 godzin.

Na schemacie przedstawiono proces przemiany pokoleń u paproci.

a) Podaj nazwę i sposób rozmnażania się roślin (pokoleń) oznaczonych na schemacie numerami I i II.

I

b) Zaznacz na schemacie literą R strukturę, w której zachodzą podziały mejotyczne.

Na schemacie przedstawiono przekrój poprzeczny jednego z organów rośliny okrytonasiennej.

a) Podaj nazwę przedstawionego organu roślinnego i określ, czy jego budowa jest charakterystyczna dla roślin jednoliściennych, czy dwuliściennych.

b) Podaj nazwę elementu oznaczonego na schemacie literą D i określ jego funkcję.

c) Wybierz ze schematu i zapisz literę tkanki, która

1. transportuje wodę

2. kontroluje parowanie wody

Na rysunkach przedstawiono trzy przykłady tkanki okrywającej, występującej na różnych organach roślinnych.

a) Do każdego przykładu tkanki (A–C) przyporządkuj wszystkie najbardziej prawdopodobne miejsca jej występowania w roślinie. Wybierz ich numery z poniższych.

1. korzenie
2. łodygi
3. liście
4. kwiaty

A. ………………….
B. ………………….
C. ………………….

b) Podaj, jaką rolę w procesie transportu wody w roślinie spełniają włośniki i aparaty szparkowe.

Zaznacz poniżej dwa przykłady ruchów roślin, które są tropizmami.

1. Owijanie się wąsów czepnych fasoli wokół tyczki.
2. Zamykanie się liści pułapkowych u rosiczki.
3. Składanie się liści mimozy pod wpływem dotyku.
4. Wzrost łagiewki pyłkowej w kierunku zalążni.
5. Otwieranie się kwiatów, np. u krokusa czy tulipana.

Erytropoetyna (EPO) jest hormonem, którego główną funkcją jest stymulacja różnych etapów erytropoezy, co w konsekwencji prowadzi do zwiększenia produkcji erytrocytów przez szpik kostny. Erytropoetyna wytwarzana jest w nerkach wtedy, gdy np. zawartość tlenu we krwi płynącej w tętnicach nerkowych spada.

Korzystając z powyższych informacji, wyjaśnij dlaczego trening w górach podnosi wydolność organizmu sportowca.

Wysoka zawartość cholesterolu we krwi jest czynnikiem ryzyka wystąpienia miażdżycy. Cholesterol jest transportowany w osoczu krwi z białkami w postaci wielkocząsteczkowych kompleksów – lipoprotein. Lipoproteiny o małej gęstości (LDL) odkładają cholesterol na ścianach naczyń krwionośnych. Lipoproteiny o dużej gęstości (HDL) zbierają cholesterol i transportują go do wątroby.
W tabeli przedstawiono wyniki badań czterech osób, u których zmierzono poziom lipoprotein LDL i HDL we krwi.

Na podstawie powyższych informacji wskaż osobę, która jest najbardziej zagrożona chorobą wieńcową. Odpowiedź uzasadnij.

Witamina K umożliwia syntezę protrombiny w wątrobie.

Wyjaśnij związek między niedoborem witaminy K w organizmie człowieka a obniżeniem krzepliwości krwi.

Typowe leczenie osób, które uległy zaczadzeniu polega na podawaniu chorym czystego tlenu przy użyciu maski bądź w komorze tlenowej. Natomiast w przypadku ciężkiego zaczadzenia przeprowadza się transfuzję krwi.

a) Wyjaśnij, na czym polega szkodliwe działanie czadu na transport tlenu w organizmie człowieka.

b) Wyjaśnij, dlaczego w lżejszych przypadkach zaczadzenia wystarcza podanie tlenu, a w przypadkach ciężkich przeprowadza się transfuzję krwi.

Powinowactwo barwników oddechowych do tlenu wyrażane jest procentowym nasyceniem cząsteczki barwnika tlenem przy odpowiednim ciśnieniu gazu.
Na wykresie przedstawiono powinowactwo do tlenu dwóch barwników oddechowych: hemoglobiny występującej we krwi i mioglobiny występującej w mięśniach.

Na podstawie analizy powyższych informacji wyjaśnij, na czym polega współdziałanie hemoglobiny i mioglobiny w dostarczaniu tlenu do pracy intensywnie pracujących mięśni szkieletowych.