maturabiolchem.pl

BIOLOGIA

ZADANIA MATURALNE

CHEMIA

ZADANIA MATURALNE
Filtry wyszukiwania:
PODSTAWA PROGRAMOWA

Kategorie zadań

Typ zadań

Poziom

Typ matury

Formula matury

Rok matury

Miesiąc matury

Zadania maturalne z chemii

Znalezionych zadań: 2616
1

Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 1. (2 pkt)

O atomach dwóch pierwiastków należących do czwartego okresu układu okresowego, oznaczonych umownie literami X i E, wiadomo, że w stanie podstawowym:

  • atom pierwiastka X ma w zewnętrznej powłoce cztery elektrony sparowane i dwa niesparowane
  • w atomie pierwiastka E liczba elektronów, które mogą brać udział w tworzeniu wiązań, jest taka sama jak w atomie pierwiastka X, jednak są one rozmieszczone na powłokach opisanych różnymi wartościami głównej liczby kwantowej 𝑛.

Wpisz do tabeli symbole chemiczne pierwiastków X i E, numer grupy i symbol bloku konfiguracyjnego, do których należy każdy z pierwiastków.

Symbol pierwiastka Numer grupy Symbol bloku konfiguracyjnego
pierwiastek X
pierwiastek E
Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Zadanie 1. (0–2)

Zasady oceniania
2 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch wierszy tabeli – podanie w odpowiedniej kolejności symboli pierwiastków X i E oraz dla każdego z nich: numeru grupy i symbolu bloku konfiguracyjnego.
1 pkt – poprawne uzupełnienie jednego wiersza tabeli – podanie symbolu pierwiastka, numeru grupy i symbolu bloku konfiguracyjnego dla pierwiastka X albo E.
ALBO
1 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch kolumn tabeli – podanie symboli pierwiastków i numerów grup albo symboli pierwiastków i symboli bloków konfiguracyjnych.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązanie

Symbol pierwiastka Numer grupy Symbol bloku konfiguracyjnego
pierwiastek X Se LUB selen 16 ALBO XVI ALBO szesnasta p
pierwiastek E Cr LUB chrom 6 ALBO VI ALBO szósta d

 

Drukuj zadanie:
2

Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 2. (2 pkt)

O atomach dwóch pierwiastków należących do czwartego okresu układu okresowego, oznaczonych umownie literami X i E, wiadomo, że w stanie podstawowym:

  • atom pierwiastka X ma w zewnętrznej powłoce cztery elektrony sparowane i dwa niesparowane
  • w atomie pierwiastka E liczba elektronów, które mogą brać udział w tworzeniu wiązań, jest taka sama jak w atomie pierwiastka X, jednak są one rozmieszczone na powłokach opisanych różnymi wartościami głównej liczby kwantowej 𝑛.

Pierwiastki X i E mogą przyjmować w związkach chemicznych różne stopnie utlenienia.

Przeprowadzono doświadczenie, którego wynik przedstawiono w tabeli. Znakiem + oznaczono te układy, w których zaobserwowano objawy reakcji.

NaOH (aq) HCl (aq) H2O
Tlenek I + +
Tlenek II + +
Tlenek III +
Zadanie 2.1. (0–1)

Napisz najwyższy i najniższy stopień utlenienia, jaki może przyjmować pierwiastek X w związkach chemicznych.

Najwyższy stopień utlenienia: …….………………………..
Najniższy stopień utlenienia: …………………………………

Zadanie 2.2. (0–1)

Napisz wzory trzech różnych tlenków pierwiastka E, spełniających podane warunki.

Tlenek I: …………………….    Tlenek II: …………………….    Tlenek III: …………………….

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Zadanie 2.1. (0–1)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie najwyższego i najniższego stopnia utlenienia selenu w związkach chemicznych.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Najwyższy stopień utlenienia: (+)VI
Najniższy stopień utlenienia: –II

Zadanie 2.2. (0–1)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie wzorów trzech tlenków chromu spełniających podane warunki.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Tlenek I: Cr2O3
Tlenek II: CrO3
Tlenek III: CrO

Drukuj zadanie:
3

Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 3. (1 pkt)

Na podstawie budowy atomów pierwiastków należących do grup 13.–17. i okresów 2.–6. układu okresowego uzupełnij poniższe zdanie. Wpisz symbol lub nazwę odpowiedniego pierwiastka, tak aby powstało zdanie prawdziwe.

Spośród pierwiastków należących do grup 13.–17. i okresów 2.–6.

  • najmniejszy ładunek jądra ma atom ……………………………………………………………………
  • najmniejszy promień atomowy ma atom ……………………………………………………………..
  • największą wartość pierwszej energii jonizacji ma atom ……………………………………….
Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Zadanie 3. (0–1)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawny wybór i napisanie nazw lub symboli pierwiastków spełniających podane warunki.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązanie

Spośród pierwiastków należących do grup 13.–17. i okresów 2.–6.

  • najmniejszy ładunek jądra ma atom boru ALBO B
  • najmniejszy promień atomowy ma atom fluoru ALBO F
  • największą wartość pierwszej energii jonizacji ma atom fluoru ALBO F.
Drukuj zadanie:
4

Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 4. (1 pkt)

Uzupełnij zdania. Wybierz i zaznacz jedną odpowiedź spośród podanych w każdym nawiasie.

  1. Tlen i siarka tworzą wodorki typu H2E. Energia oddziaływań pomiędzy cząsteczkami wody jest (większa / mniejsza) niż energia odziaływań pomiędzy cząsteczkami siarkowodoru.
  2. Woda w postaci lodu tworzy kryształ (molekularny / kowalencyjny).
Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Zadanie 4. (0–1)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch zdań.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

  1. Tlen i siarka tworzą wodorki typu H2E. Energia oddziaływań pomiędzy cząsteczkami wody jest (większa / mniejsza) niż energia odziaływań pomiędzy cząsteczkami siarkowodoru.
  2. Woda w postaci lodu tworzy kryształ (molekularny / kowalencyjny).
Drukuj zadanie:
5

Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 5. (1 pkt)

Stapianie tlenku krzemu(IV) z wodorotlenkiem sodu pozwala otrzymać różne krzemiany, w zależności od stosunku molowego substratów tej reakcji. Wskutek hydrolizy wodnego roztworu tetraoksokrzemianu(IV) sodu, czyli Na4SiO4, tworzy się roztwór silnie alkaliczny. Taki roztwór obok cząsteczek kwasu tetraoksokrzemowego(IV) zawiera wszystkie rodzaje wodoroanionów tego kwasu.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji otrzymywania tetraoksokrzemianu(IV) sodu opisaną metodą. Oblicz stosunek masowy substratów.

Równanie reakcji:

Stosunek masowy:

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Zadanie 5. (0–1)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie równania reakcji we właściwej formie i poprawne obliczenie stosunku masowego tlenku krzemu(IV) do wodorotlenku sodu.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Równanie reakcji: 4NaOH + SiO2 Na4SiO4 + 2H2O

Stosunek masowy:
(= 0,375)

Drukuj zadanie:
6

Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 6. (1 pkt)

Stapianie tlenku krzemu(IV) z wodorotlenkiem sodu pozwala otrzymać różne krzemiany, w zależności od stosunku molowego substratów tej reakcji. Wskutek hydrolizy wodnego roztworu tetraoksokrzemianu(IV) sodu, czyli Na4SiO4, tworzy się roztwór silnie alkaliczny. Taki roztwór obok cząsteczek kwasu tetraoksokrzemowego(IV) zawiera wszystkie rodzaje wodoroanionów tego kwasu.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

Napisz wzór sumaryczny tego wodoroanionu kwasu tetraoksokrzemowego(IV), który zbudowany jest z siedmiu atomów.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Zadanie 6. (0–1)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie wzoru opisanego wodoroanionu.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
H2SiO2–4

Drukuj zadanie:
7

Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 7. (1 pkt)

Stapianie tlenku krzemu(IV) z wodorotlenkiem sodu pozwala otrzymać różne krzemiany, w zależności od stosunku molowego substratów tej reakcji. Wskutek hydrolizy wodnego roztworu tetraoksokrzemianu(IV) sodu, czyli Na4SiO4, tworzy się roztwór silnie alkaliczny. Taki roztwór obok cząsteczek kwasu tetraoksokrzemowego(IV) zawiera wszystkie rodzaje wodoroanionów tego kwasu.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

Narysuj elektronowy wzór kreskowy kwasu tetraoksokrzemowego(IV). Określ typ hybrydyzacji (sp, sp2, sp3) orbitali walencyjnych atomu krzemu w cząsteczce tego kwasu.

Elektronowy wzór kreskowy:

Typ hybrydyzacji: ………..

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Zadanie 7. (0–1)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawne narysowanie wzoru elektronowego (kreskowego, ewentualnie z poprawnym zaznaczeniem polaryzacji wiązań) z uwzględnieniem wolnych par elektronowych atomów tlenu oraz poprawne określenie typu hybrydyzacji atomu krzemu.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Elektronowy wzór kreskowy:

Typ hybrydyzacji: sp3

Uwaga: Geometria cząsteczki nie podlega ocenie.

Drukuj zadanie:
8

Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 8. (1 pkt)

Reakcja syntezy pewnego związku XY jest opisana równaniem:

X2(g) + Y2(g) ⇄ 2XY(g)

Stężeniowa stała równowagi tej przemiany w temperaturze T jest równa Kc = 4,0.

Spośród poniższych wykresów wybierz ten, który może przedstawiać zmianę stężenia substratu X2 i produktu XY w czasie, przy założeniu, że substraty reakcji zmieszano w stosunku stechiometrycznym. Zaznacz literę A, B, C albo D.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Zadanie 8. (0–1)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawny wybór wykresu.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
B

Drukuj zadanie:
9

Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 9. (2 pkt)

Reakcja syntezy pewnego związku XY jest opisana równaniem:

X2(g) + Y2(g) ⇄ 2XY(g)

Stężeniowa stała równowagi tej przemiany w temperaturze T jest równa Kc = 4,0.

Aby przewidzieć, czy w układzie – mieszaninie reakcyjnej substratów i produktu – został już osiągnięty stan równowagi, można obliczyć tzw. iloraz reakcji Q. Wyrażenie na iloraz reakcji jest takie samo jak wyrażenie na stałą równowagi, lecz stężenia w nim występujące dotyczą dowolnego stadium przemiany. Obliczoną wartość ilorazu reakcji Q porównuje się z wartością Kc. Jeżeli Q < Kc, to można założyć, że (w dążeniu do osiągnięcia stanu równowagi) reakcja zachodzi w kierunku tworzenia produktów, jeżeli Q > Kc – w kierunku tworzenia substratów.

Na podstawie: L. Jones, P. Atkins, Chemia ogólna, Warszawa 2006.

W temperaturze T do reaktora o pojemności 1,0 dm3 wprowadzono po 1,5 mol substancji X2 i Y2 oraz 3,5 mol substancji XY.

Oblicz iloraz reakcji Q w momencie zmieszania reagentów w temperaturze T. Następnie uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz i zaznacz jedną odpowiedź spośród podanych w nawiasie.

Obliczenia:

W momencie zmieszania reagentów w temperaturze 𝑇 szybkość reakcji syntezy produktu XY jest (mniejsza niż / taka sama jak / większa niż) szybkość reakcji rozpadu produktu XY na substraty.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Zadanie 9. (0–2)

Zasady oceniania
2 pkt – poprawne obliczenie ilorazu reakcji i poprawne uzupełnienie zdania.
1 pkt – poprawne obliczenie ilorazu reakcji i błędne uzupełnienie zdania.
ALBO
1 pkt – błędne obliczenie ilorazu reakcji i poprawne uzupełnienie zdania
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Q = 5,44
W momencie zmieszania reagentów w temperaturze T szybkość reakcji syntezy produktu XY jest (mniejsza niż / taka sama jak / większa niż) szybkość reakcji rozpadu produktu XY na substraty.

Drukuj zadanie:
10

Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 10. (2 pkt)

Reakcja syntezy pewnego związku XY jest opisana równaniem:

X2(g) + Y2(g) ⇄ 2XY(g)

Stężeniowa stała równowagi tej przemiany w temperaturze T jest równa Kc = 4,0.

W temperaturze 𝑇 do reaktora o pojemności 1,0 dm3 wprowadzono po 1,5 mol substancji X2 i Y2 oraz 3,5 mol substancji XY. Stężeniowa stała równowagi w temperaturze T jest równa Kc = 4,0.

Oblicz stężenie równowagowe substratów (X2 i Y2) opisanej przemiany w temperaturze 𝑻.

Obliczenia:
Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Zadanie 10. (0–2)

Zasady oceniania
2 pkt – zastosowanie poprawnej metody prowadzącej do obliczenia stężeń równowagowych substratów, poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku z odpowiednią jednostką.
1 pkt – zastosowanie poprawnej metody prowadzącej do obliczenia stężeń równowagowych
substratów, ale

  • popełnienie błędów rachunkowych
    LUB
  • podanie wyniku z błędną jednostką albo bez jednostki,

ALBO
1 pkt – poprawne obliczenie wartości zmiany stężenia reagentów.
0 pkt – zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania.

Przykładowe rozwiązanie
[X2] = [Y2] = 1,5 + x; [XY] = 3,5 − 2x
KC = ; x = 0,125
[X2] = [Y2] = 1,5 + 0,125 = 1,625 mol ∙ dm−3

Uwaga: Należy zwrócić uwagę na zależność wyniku liczbowego od przyjętych zaokrągleń. Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń.

Drukuj zadanie:

PARTNERZY