Matura 2015, Poziom Rozszerzony (Informatory CKE), - Zadanie 170. (1 pkt)

Poniżej przedstawiono wzór pewnego związku organicznego.

Zaznacz odpowiedź przedstawiającą poprawne nazwy systematyczne kwasu i alkoholu, z których powstał związek organiczny o podanym wzorze.

A. kwas 2-metylopropanowy, propan-2-ol
B. kwas 2-metylobutanowy, propan-1-ol
C. kwas izopropanowy, propan-1-ol
D. kwas izobutanowy, propan-2-ol

Rozwiązanie:

Poprawna odpowiedź

A

Wskazówki do rozwiązania zadania

Aby poprawnie rozwiązać to zadanie, trzeba odpowiedzieć na pytanie, z jakiego kwasu i z jakiego alkoholu ten ester został utworzony. Następnie, posługując się nomenklaturą systematyczną, podać nazwy systematyczne kwasu karboksylowego i alkoholu, z których powstał badany ester. Nazwę alkoholu tworzy się przez dodanie do nazwy węglowodoru przyrostka (końcówki) –ol. Numerację łańcucha głównego węglowodoru prowadzi się w taki sposób, aby lokant grupy –OH był jak najmniejszy. Gdy w łańcuchu znajdują się inne podstawniki, wymienia się je w kolejności alfabetycznej. W przypadku alkoholu, z którego powstał opisany ester, jego wzór i nazwa systematyczna są następujące:

W przypadku kwasu karboksylowego nazwę systematyczną tworzy się z 2 wyrazów: wyrazu kwas oraz podanego w formie przymiotnikowej wyrazu określającego jego budowę. Tworzy się go przez dodanie przyrostka -owy do nazwy węglowodoru o tej samej liczbie atomów węgla (łącznie z atomem węgla grupy karboksylowej). Atom węgla grupy karboksylowej (–COOH) zalicza się w tym przypadku do rdzenia cząsteczki i podlega on numeracji, otrzymując lokant 1. Gdy łańcuch węglowodoru jest rozgałęziony, stosuje się te same zasady, co w nazewnictwie węglowodorów. Kwas, który tworzy ester, ma następujący wzór i nazwę:

Wymagania ogólne II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania
problemów. Uczeń rozumie podstawowe pojęcia […];
Wymagania szczegółowe 10. Hydroksylowe pochodne węglowodorów – alkohole i fenole. Uczeń:
2) rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne […] alkoholi monohydroksylowych […] podaje ich nazwy systematyczne;
13. Estry i tłuszcze. Uczeń:
1) opisuje strukturę cząsteczek estrów […];
III etap
9. Pochodne węglowodorów. Substancje chemiczne o znaczeniu biologicznym. Uczeń:
4) podaje przykłady kwasów organicznych […] i podaje ich nazwy […] systematyczne;
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments