Matura Październik 2015, Poziom Rozszerzony (Informatory CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 19. (2 pkt)

Poprawna odpowiedź

1. można określić liczbę protonów

Liczba protonów lub wyjaśnienie: 26

2. nie można określić liczby neutronów

Przykłady poprawnych odpowiedzi

Liczba neutronów lub wyjaśnienie: Nie można określić liczby neutronów, bo pierwiastki mogą występować w postaci izotopów.
lub
Nie można określić liczby neutronów, bo dla różnych izotopów tego samego pierwiastka liczba neutronów w jądrze atomowym jest inna.
lub
Nie można określić liczby neutronów, bo nie znamy liczby masowej różnych izotopów tego pierwiastka.

3. można określić ładunek

Ładunek jądra atomu lub wyjaśnienie: +26

4. nie można określić liczby masowej

Przykłady poprawnych odpowiedzi

Liczba masowa lub wyjaśnienie: Nie można określić liczby masowej, bo pierwiastki mogą występować w postaci izotopów.
lub
Nie można określić liczby masowej, bo dla różnych izotopów tego samego pierwiastka liczba masowa jest inna.
lub
Nie można określić liczby masowej, bo nie znamy liczby neutronów wchodzących w skład jądra atomu tego pierwiastka.

Wskazówki do rozwiązania zadania

Aby poprawnie rozwiązać to zadanie, trzeba wykazać się znajomością i rozumieniem pojęć: liczba atomowa, liczba masowa, izotop, proton, neutron, ładunek jądra. Musisz pamiętać, że liczba atomowa pierwiastka oznacza liczbę protonów w jądrze. Oczywiste więc jest, że na podstawie podanej informacji można określić liczbę protonów w jądrze – podajemy liczbę protonów równą liczbie atomowej (26). Wiadomo, że atomy o tej samej liczbie atomowej mogą się różnić liczbą neutronów (takie odmiany pierwiastka to izotopy), a więc na podstawie podanej informacji nie można określić liczby neutronów w jądrze. Do rozwiązania tego problemu potrzebna byłaby znajomość liczby masowej. Musisz pamiętać, że jądro atomowe pierwiastka to dodatnio naładowany układ złożony z protonów o dodatnim ładunku elementarnym i obojętnych elektrycznie neutronów. Tak więc na podstawie podanej informacji można określić ładunek jądra (w elementarnych jednostkach ładunku), bo jest on równy liczbie protonów (którą określa liczba atomowa) w jądrze. Wiadomo, że liczba masowa jest sumą protonów i neutronów w jądrze atomu (a atomy o tej samej liczbie atomowej mogą się różnić liczbą neutronów), więc znajomość liczby atomowej nie jest wystarczającą informacją do jej określenia.