Matura Październik 2015, Poziom Rozszerzony (Informatory CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 13.

Poprawna odpowiedź

1. F
2. P
3. P

Wskazówki do rozwiązania zadania

Przyjęcie hybrydyzacji typu sp² dla wszystkich atomów węgla tworzących cząsteczkę dimetyloglioksymu oznaczałoby, że każdy atom węgla tworzy z sąsiednimi atomami wiązania, których osie leżą na jednej płaszczyźnie, a kąty między nimi wynoszą 120º. Dzieje się tak w przypadku wytworzenia przez atom węgla 2 wiązań pojedynczych i 1 wiązania podwójnego. W cząsteczce dimetyloglioksymu 2 atomy węgla spełniają ten warunek, ale 2 pozostałe, wchodzące w skład grup metylowych –CH₃, tworzą 4 pojedyncze wiązania (w ich przypadku przyjmuje się hybrydyzację typu sp³). Z tego powodu zdanie 1. jest fałszywe. Niezależnie od przyjętej konwencji zaznaczania wiązań koordynacyjnych i wodorowych – aby wytłumaczyć przedstawioną strukturę elektronową dimetyloglioksymianu niklu(II), trzeba założyć, że wolne pary elektronowe atomów azotu uczestniczą w tworzeniu wiązań koordynacyjnych. Między atomami wodoru i atomami tlenu 2 sąsiadujących ze sobą grup –OH tworzą się wiązania wodorowe, ponieważ atomy tlenu naładowane są ujemnie i mają nadmiar elektronów, a atomy wodoru stanowią dodatnie bieguny cząsteczki. Zdanie 2. jest zatem prawdziwe.
Przedstawione równanie reakcji potwierdza fakt, że obie uczestniczące w niej cząsteczki dimetyloglioksymu oddają protony z grup  OH, czyli są kwasami Brønsteda. Wobec tego zdanie 3. również jest prawdziwe.