Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Informatory CKE), - Zadanie 23. (2 pkt)

Poniżej przedstawiono wzór półstrukturalny (grupowy) kwasu cytrynowego.

Wykres zamieszczony poniżej przedstawia zależność rozpuszczalności kwasu cytrynowego od temperatury.

Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym rysunkiem.

Naczynie II dodatkowo ogrzano. W naczyniu II otrzymano kilka produktów, wśród nich związki, których cząsteczki są chiralne.

a) Czy cząsteczka kwasu cytrynowego jest chiralna, czy achiralna? Wybierz i podkreśl odpowiedź A. albo B. oraz jej uzasadnienie 1. albo 2. albo 3.

Cząsteczka kwasu
cytrynowego jest
A. chiralna, ponieważ 1. nie zawiera asymetrycznego
atomu węgla.
2. w cząsteczce istnieje atom
węgla, który ma cztery różne
podstawniki.
B. achiralna, 3. nie ma płaszczyzny symetrii.

b) Uzupełnij poniższy schemat, tak aby otrzymać wzór półstrukturalny chiralnego produktu organicznego reakcji przebiegającej w naczyniu III.

Rozwiązanie:

Zadanie 23. (0-2)

Rozwiązanie

a)

Cząsteczka kwasu
cytrynowego jest
A. chiralna, ponieważ 1. nie zawiera asymetrycznego
atomu węgla.
2. w cząsteczce istnieje atom
węgla, który ma cztery różne
podstawniki.
B. achiralna, 3. nie ma płaszczyzny symetrii.

b)

lub

Schemat punktowania

Zadanie 23a. (0-1)

1 pkt – poprawny wybór odpowiedzi B. oraz 1.
0 pkt – każdy inny wybór lub brak odpowiedzi.

Zadanie 23b. (0-1)

1 pkt – poprawne uzupełnienie schematu.
0 pkt – błędne uzupełnienie schematu lub brak odpowiedzi.

Przykładowe ocenione odpowiedzi

b)

0 pkt – błędne uzupełnienie schematu.

Wymagania ogólne do zadania 23 a)
II. (IV.PR) Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Zdający rozumie podstawowe pojęcia […] stawia hipotezy dotyczące wyjaśniania problemów chemicznych i planuje eksperymenty dla ich weryfikacji […].

Wymagania szczegółowe do zadania 23 a)
9.1) (IV.PR) Zdający podaje założenia teorii strukturalnej budowy związków organicznych.

Wymagania ogólne do zadania 23 b)
II. (IV.PR) Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Zdający […] dostrzega zależność pomiędzy budową substancji a jej właściwościami […] chemicznymi […].

Wymagania szczegółowe do zadania 23 b)
9.5) (IV.PR) Zdający rysuje wzory […] izomerów optycznych […].
12.5) (IV.PR) Zdający zapisuje równania reakcji z udziałem kwasów karboksylowych, (których produktami są sole i estry) […].

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments