Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Informatory CKE), - Zadanie 19. (2 pkt)

Pewien węglowodór zawiera 92,3% węgla w procentach masowych.
Na lekcji chemii uczniowie zastanawiali się, jaki związek spełnia podane powyżej założenie. Na podstawie informacji o zawartości procentowej węgla jeden z uczniów ustalił, wykonując poprawne obliczenia, że stosunek liczby atomów węgla do liczby atomów wodoru w cząsteczce tego związku wynosi 1 : 1. Na tej podstawie stwierdził, że związkiem tym jest acetylen (etyn) o wzorze C2H2, ponieważ jest on węglowodorem i węgiel stanowi 92,3% masy jego cząsteczki. Jako dodatkowy argument przytoczył opinię, że danemu składowi (wyrażonemu w procentach masowych) odpowiada jeden, określony związek chemiczny.

Wypełnij poniższą tabelę, a następnie oceń poprawność przytoczonej przez ucznia opinii i uzasadnij swoje stanowisko.

Związek o wzorze
C2H4 C4H8 C6H6
Zawartość węgla w procentach masowych (z dokładnością do jednego miejsca po przecinku)

Ocena poprawności opinii wraz z uzasadnieniem:

Rozwiązanie:

Zadanie 19. (0-2)

Rozwiązanie

Wypełnienie tabeli:

Związek o wzorze
C2H4 C4H8 C6H6
Zawartość węgla w procentach masowych (z dokładnością do jednego miejsca po przecinku) 85,7% 85,7% 92,3%

Ocena poprawności przytoczonej opinii ucznia i uzasadnienie stanowiska, np.

Opinia ucznia, że danemu składowi (wyrażonemu w procentach masowych) odpowiada jeden, określony związek chemiczny, nie jest prawdziwa. Zarówno benzen jak i acetylen zawierają 92,3% węgla oraz 7,7% wodoru. Związki te mają odmienne właściwości fizyczne i chemiczne, są to więc różne związki, należące do różnych szeregów homologicznych, mimo że mają taki sam skład (wyrażony w procentach masowych).

Schemat punktowania

2 pkt – poprawne wypełnienie tabeli i poprawna ocena opinii wraz z uzasadnieniem.
1 pkt – poprawne wypełnienie tabeli i błędna ocena opinii wraz z uzasadnieniem.
1 pkt – błędne wypełnienie tabeli i poprawna ocena opinii wraz z uzasadnieniem.
0 pkt – inna odpowiedź lub brak odpowiedzi.

Przykładowe ocenione odpowiedzi

Związek o wzorze
C2H4 C4H8 C6H6
Zawartość węgla w procentach masowych (z dokładnością do jednego miejsca po przecinku) 85,7% 85,7% 92,3%

Opinia jest nieprawdziwa, gdyż C6H6 też zawiera 92,3% węgla (tyle co C2H2).

1 pkt – błędne obliczenia, ale poprawna opinia i jej uzasadnienie.

Wymagania ogólne
II. (IV.PR) Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Zdający rozumie podstawowe pojęcia, prawa […]; stawia hipotezy dotyczące wyjaśniania problemów chemicznych […].

Wymagania szczegółowe
1.4) (IV.PR) Zdający ustala wzór empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([…] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w % masowych i masy molowej.

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments