Matura Czerwiec 2016, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 37. (3 pkt)

Świeżo strącony wodorotlenek miedzi(II) stosuje się w chemii organicznej jako odczynnik do wykrywania określonych grup funkcyjnych i wiązań. W wyniku reakcji związków z tym odczynnikiem powstają substancje o określonej barwie: rozpuszczalne lub nierozpuszczalne w wodzie. Poniżej przedstawiono schemat doświadczenia 1., którego wynik pozwala zidentyfikować niektóre związki organiczne.

Przeprowadzono doświadczenie 2., podczas którego ogrzewano probówki z zawartością otrzymaną w wyniku doświadczenia 1. W niektórych probówkach zaszła reakcja utleniania i redukcji, w której wodorotlenek miedzi(II) pełnił funkcję utleniacza.

Zadanie 37.1. (0–1)

Wskaż numery tych probówek.

Zadanie 37.2. (0–1)

Opisz zmianę zachodzącą w tych probówkach podczas opisanej reakcji oraz nazwij grupę funkcyjną, której obecność wpłynęła na wynik doświadczenia 2.

Opis zmiany: ………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………….

Nazwa grupy funkcyjnej: ……………………………………………………………………………………………….

Zadanie 37.3. (0–1)

Napisz równanie ilustrujące opisaną reakcję utleniania dla jednego wybranego związku organicznego, który utlenił się podczas tego doświadczenia. Związki organiczne przedstaw w postaci najprostszych wzorów półstrukturalnych (grupowych).

 

 

Rozwiązanie:

Zadanie 37.1. (0–1)

III. Opanowanie czynności praktycznych. IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
11. Związki karbonylowe – aldehydy i ketony. Zdający:
11.5) planuje […] doświadczenie, którego celem jest odróżnienie aldehydu […].
16. Cukry. Zdający:
16.4) projektuje […] doświadczenie, którego wynik potwierdzi obecność grupy aldehydowej w cząsteczce glukozy.
16.3) wykazuje, że cukry proste należą do polihydroksyaldehydów […].
6. Reakcje utleniania i redukcji. Zdający:
6.1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć: […] utleniacz […].

Schemat punktowania

1 p. – za poprawny wybór probówek.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

I, III

Zadanie 37.2. (0–1)

III. Opanowanie czynności praktycznych. IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
11. Związki karbonylowe – aldehydy i ketony. Zdający:
11.5) planuje […] doświadczenie, którego celem jest odróżnienie aldehydu […].
16. Cukry. Zdający:
16.4) projektuje […] doświadczenie, którego wynik potwierdzi obecność grupy aldehydowej w cząsteczce glukozy.
16.3) wykazuje, że cukry proste należą do polihydroksyaldehydów […].
16.7) wyjaśnia, dlaczego […] sacharoza nie wykazuje właściwości redukujących.

Schemat punktowania

1 p. – za poprawny opis zmiany i podanie poprawnej nazwy grupy funkcyjnej przy poprawnym wskazaniu probówek w zadaniu 37.1.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Uwaga: Jeżeli w zadaniu 37.1. zdający wskaże tylko jedną probówkę (poprawny numer), to za poprawne rozwiązanie zadania 37.2. otrzymuje punkt.

Poprawna odpowiedź

Opis zmiany: W probówkach tych pojawia się osad (barwy ceglastopomarańczowej).
Nazwa grupy funkcyjnej: (grupa) aldehydowa

Zadanie 37.3. (0–1)

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
12. Kwasy karboksylowe. Zdający:
12.3) zapisuje równania reakcji otrzymywania kwasów karboksylowych z […] aldehydów.
16. Cukry. Zdający:
16.5) opisuje właściwości glukozy […].

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne napisanie równania reakcji z zastosowaniem wzorów półstrukturalnych (grupowych) związków organicznych.
0 p. – za błędne napisanie równania reakcji (błędne wzory reagentów, błędne współczynniki stechiometryczne, niewłaściwa forma zapisu wzorów związków organicznych) albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments