Matura Czerwiec 2016, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 26. (1 pkt)

Skład prostej cząsteczki oksokwasu można przedstawić formułą HnRO(m+n), czyli ROm(OH)n, gdzie R to atom centralny. Dla kwasu siarkowego(VI) zapis ma postać SO2(OH)2. O właściwościach kwasowych decyduje zdolność odszczepiania protonów z grup wodorotlenkowych oksokwasu. Kwas ROm(OH)n jest tym mocniejszy, im większą wartość przyjmuje wskaźnik „m”. Przy tych samych wartościach „m” i „n” mocniejszy jest ten oksokwas, którego atom centralny jest bardziej elektroujemny oraz im mniejsze są jego rozmiary.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2007.

Na podstawie powyższej informacji oceń moc trzech kwasów: H2SeO3, HClO3, H2SO3, i uzupełnij poniższe zdania. Wpisz: wzory kwasów (wybrane spośród wymienionych powyżej), wartości „m” i „n”, symbole atomów centralnych, a także zaznacz jedno określenie spośród podanych w każdym nawiasie.

Najmocniejszym kwasem jest kwas o wzorze …………………, ponieważ w jego cząsteczce jest najwięcej atomów tlenu (niezwiązanych / związanych) z atomami wodoru. Kwasy o wzorach ………………… i ………………… mają taką samą wartość m = …….. i n = …….. . Z tych dwóch kwasów mocniejszy jest kwas ……………………. , ponieważ atom ………. ma mniejsze rozmiary i (większą / mniejszą) wartość elektroujemności niż atom ……….. .

Rozwiązanie:
I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
4. Kinetyka i statyka chemiczna. Zdający:
4.10) porównuje moc elektrolitów […].
2. Struktura atomu – jądro i elektrony. Zdający:
2.5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym.
8. Niemetale. Zdający:
8.11) klasyfikuje […] kwasy ze względu na ich […] moc […].

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne uzupełnienie zdań.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

Najmocniejszym kwasem jest kwas o wzorze HClO3, ponieważ w jego cząsteczce jest najwięcej atomów tlenu (niezwiązanych / związanych) z atomami wodoru. Kwasy o wzorach H2SeO3 i H2SO3 mają taką samą wartość m = 1 i n = 2. Z tych dwóch kwasów mocniejszy jest kwas H2SO3, ponieważ atom S ma mniejsze rozmiary i (większą / mniejszą) wartość elektroujemności niż atom Se.

guest
4 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
paula

czemu m wynosi 1? a n wynosi 2?

Mateusz

Ponieważ H2SO3 ma 2 atomy wodoru więc zgodnie ze wzorem HnRO(m+n) n=2 oraz ma 3 atomy tlenu -> m+n= il. atomów tlenu zatem m+n = 3 to m = 3 – n więc m= 3-2 czyli m = 1. W przypadku H2SeO3 sytuacja wygląda analogicznie 🙂

Anonimowo

czemu n wynosi 2? a m=1?

Mateusz

Ponieważ H2SO3 ma 2 atomy wodoru więc zgodnie ze wzorem HnRO(m+n) n=2 oraz ma 3 atomy tlenu -> m+n=3 to m = 3 – n więc m= 3-2 czyli m = 1.