Spośród izomerycznych alkenów o wzorze sumarycznym C6H12 tylko alkeny A i B utworzyły w reakcji z HCl (jako produkt główny) halogenek alkilowy o wzorze:
O tych alkenach wiadomo także, że alken A występuje w postaci izomerów geometrycznych cis–trans, a alken B – nie.
Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) alkenów A i B. Wyjaśnij, dlaczego alken B nie występuje w postaci izomerów geometrycznych cis–trans.
| Wzór alkenu A | Wzór alkenu B |
Wyjaśnienie:
| Wiadomości i rozumienie. Tworzenie informacji. |
Znajomość i rozumienie pojęć związanych z izomerią konfiguracyjną (izomeria geometryczna cis–trans). (I.1.i.2) Uzasadnienie związków przyczynowo-skutkowych. (III.3.5) |
Schemat punktowania
2 p. – za poprawne napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych) alkenów A i B i za poprawne wyjaśnienie.
1 p. – za poprawne napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych) alkenów A i B i błędne wyjaśnienie lub brak wyjaśnienia
lub
– za poprawne napisanie tylko wzoru półstrukturalnego (grupowego) alkenu B i sformułowanie poprawnego wyjaśnienia.
0 p. – za inną odpowiedź albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
| Wzór alkenu A | Wzór alkenu B |
| CH3CH=C(CH3)CH2CH3 | CH2=C(CH2CH3)2 |
Uwaga: w przypadku alkenu A zdający może narysować wzór jednego z izomerów geometrycznych.
Wyjaśnienie, np.:
• Przy każdym z atomów o hybrydyzacji sp2 są dwa identyczne podstawniki.
• Ponieważ przy jednym z atomów węgla połączonych wiązaniem podwójnym są dwa identyczne podstawniki (dwie identyczne grupy alkilowe).
• Ponieważ przy jednym z atomów węgla połączonych wiązaniem podwójnym są dwa identyczne podstawniki (dwa atomy wodoru).
Uwaga: przy poprawnym szkielecie węglowym węglowodoru B i poprawnym uzasadnieniu należy przyznać 1 pkt.
