Matura Maj 2014, Poziom Podstawowy (Arkusze CKE), Formuła od 2005 - Zadanie 20. (2 pkt)

Fenyloketonuria to choroba genetyczna, która może prowadzić do głębokiego upośledzenia umysłowego na skutek gromadzenia się w organizmie fenyloalaniny i pośrednich produktów jej rozkładu. Aby wykryć to schorzenie, jeszcze do niedawna przeprowadzano prosty i tani test Guthriego. Na krążek bibuły pobierano kroplę krwi noworodka, następnie krążki z wysuszoną krwią umieszczano na płytce agarowej z pożywką, która nie zawierała fenyloalaniny. Na takich płytkach hodowano szczep laseczki siennej Bacillus subtilis, bezwzględnie wymagający fenyloalaniny do wzrostu.

a) Na podstawie powyższych informacji ustal, na którym krążku bibuły (A czy B) znajduje się kropla krwi dziecka chorego na fenyloketonurię. Odpowiedź uzasadnij.

b) Podaj przykład postępowania, dzięki któremu osoby chore na fenyloketonurię mogą uniknąć groźnych konsekwencji tej choroby.

Rozwiązanie:

a) (0 – 1)

Korzystanie z informacji Odczytanie z tekstu informacji dotyczących diagnozowania
chorób dziedzicznych człowieka – na przykładzie
fenyloketonurii (II.1a, I.4b.18)

Przykład poprawnej odpowiedzi:
Kropla krwi dziecka chorego na fenyloketonurię znajduje się na szalce A, ponieważ zawarta w niej fenyloalanina umożliwia (intensywny) wzrost bakterii bezwzględnie wymagających tego aminokwasu do swojego wzrostu.

1 p. – za prawidłowe wskazanie szalki A, na której znajduje się krew dziecka chorego na fenyloketonurię i poprawne uzasadnienie uwzględniające wzrost bakterii w obecności fenyloalaniny
0 p. – za odpowiedź niepełną, np. wskazanie tylko szalki bez uzasadnienia lub z błędnym uzasadnieniem, lub odpowiedź niepoprawną, lub brak odpowiedzi

b) (0 – 1)

Tworzenie informacji Planowanie działania na rzecz własnego zdrowia – podanie
sposobu postępowania osób chorych na fenyloketonurię
(III.1a, I.3c.9)

Przykłady poprawnej odpowiedzi:
Konsekwencji tej choroby chorzy na fenyloketonurię mogą uniknąć, stosując dietę zapobiegającą gromadzeniu się fenyloalaniny w organizmie przez
a) wyeliminowanie z diety produktów zawierających w swoim składzie fenyloalaninę.
b) stosowanie diety ubogiej w fenyloalaninę.

1 p. – za podanie przykładu postępowania, dzięki któremu osoby z fenyloketonurią mogą uniknąć groźnych konsekwencji tej choroby
0 p. – za odpowiedź niepoprawną lub brak odpowiedzi

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments