Matura Kwiecień 2019, Poziom Rozszerzony (Neuron), Formuła od 2015 - Zadanie 9. (3 pkt)

Szrotówek kasztanowcowiaczek (Cameraria ohridella) to motyl, który […] zaatakował masowo populację kasztanowców białych (Aesculus hippocastanum). Obecnie zasięg występowania szrotówka obejmuje niemal całą Europę. Motyl ten może przenosić się zarówno na niewielkie, jak i znaczne odległości głównie przy pomocy wiatru. Gąsienice szrotówka żerują na liściach kasztanowców, przez co doprowadzają do ich usychania. Poczwarki potrafią przetrwać w warunkach zimowych w martwych opadłych liściach aż do wiosny. Przed niskimi temperaturami chroni je włochaty kokon. W lecie wysokie temperatury oraz susza sprzyjają rozmnażaniu się tego szkodnika, który w takich warunkach jest w stanie wytworzyć pięć nowych pokoleń w ciągu jednego roku. Stwierdzono niski stopień zarażenia różnych stadiów rozwojowych szrotówka przez europejskie gatunki pasożytujące na larwach i poczwarkach owadów. Przyrosty jego liczebności są spowalniane i ograniczane jedynie przez bardzo ostre zimy. Szrotówek może też żerować na kasztanowcu czerwonym i żółtym. Rozwija się z powodzeniem na jaworze oraz klonie pospolitym. Atakuje też lipy, ale nie uzyskuje na nich pełnego rozwoju.

Na podstawie: Kosibowicz M., Owady inwazyjne w lasach Polski, Wszechświat, 10, 2009, 51–54

Zadanie 9.1. (0-1)

Na podstawie analizy tekstu wymień dwie przyczyny szybkiego rozprzestrzeniania się szrotówka na nowe tereny.

Zadanie 9.2. (0-1)

Podaj jeden sposób zwalczania szrotówka bez wykorzystywania środków chemicznych.

Zadanie 9.3. (0-1)

Określ, czy na podstawie powyższego opisu jest możliwe stworzenie detrytusowego łańcucha pokarmowego. Odpowiedź uzasadnij.

Rozwiązanie:
1 Dwie do wyboru spośród:
• w rozprzestrzenianiu / dyspersji szrotówka uczestniczy wiatr.
• poczwarki są zdolne do przetrwania zimy.
• larwy (i poczwarki) szrotówka rzadko kiedy zapadają na choroby pasożytnicze.
1 pkt – za wymienienie prawidłowych dwóch przyczyn spośród podanych powyżej.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wyżej wymienionych kryteriów, za odpowiedź błędną lub brak odpowiedzi.
2 Jedna do wyboru spośród:
• spalanie opadłych jesienią liści zainfekowanych / zarażonych drzew.
• sadzenie lipy pomiędzy innymi drzewami liściastymi.
1 pkt – za podanie prawidłowej metody spośród podanych powyżej.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wyżej wymienionego kryterium, za odpowiedź błędną lub brak odpowiedzi.
3 Na podstawie opisu nie można stworzyć detrytusowego łańcucha pokarmowego, ponieważ w opisie brak informacji o organimach żywiących się martwą materią organiczną / detrytusem i organizmach tworzących wyższe poziomy troficzne.
1 pkt – za określenie, że na podstawie podanego opisu nie można stworzyć detrytusowego łańcucha pokarmowego oraz słuszne uzasadnienie odwołujące się do braku informacji na temat detrytusożerców i organizmów z wyższych poziomów troficznych w informacji do zadania.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wyżej wymienionych kryteriów, za odpowiedź błędną lub brak odpowiedzi.
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments