Matura Kwiecień 2019, Poziom Rozszerzony (Neuron), Formuła od 2015 - Zadanie 4. (3 pkt)

Serce ryb chrzęstnoszkieletowych zbudowane jest z zatoki żylnej, przedsionka, komory oraz stożka tętniczego. Podobnie wygląda anatomia serca ryb kostnoszkieletowych z tą różnicą, że zamiast stożka tętniczego występuje opuszka tętnicza będąca zgrubieniem tętnicy. Na rysunku przedstawiono sposób wymiany gazowej w skrzelach pewnego gatunku ryby chrzęstnoszkieletowej.

Zadanie 4.1. (0-1)

Uzupełnij poniższy tekst podkreślając właściwe określenia.

Ryby posiadają serce żylne. Z komory serca ryby odtlenowana krew wypływa (żyłami / tętnicami) do skrzeli. Ryby kostnoszkieletowe posiadają serce składające się z (trzech / czterech) elementów, które zbudowane są z tkanki poprzecznie prążkowanej mięśnia sercowego. U ryb w sercu (występują / nie występują) zastawki.

Zadanie 4.2. (0-1)

Uzasadnij, dlaczego brak powiek u ryb jest związany ze środowiskiem ich występowania. W odpowiedzi uwzględnij funkcje powiek.

Zadanie 4.3. (0-1)

Wykaż, że unieruchomienie ryby, której mechanizm wymiany gazowej w skrzelach przedstawiono na rysunku, mogłoby spowodować jej niedotlenienie.

Rozwiązanie:
1 Ryby posiadają serce żylne. Z komory serca ryby odtlenowana krew wypływa żyłami / tętnicami do skrzeli. Ryby kostnoszkieletowe posiadają serce składające się z trzech / czterech elementów, które zbudowane są z tkanki poprzecznie prążkowanej mięśnia sercowego. U ryb w sercu występują / nie występują zastawki.
1 pkt – za wybór trzech sformułowań poprawnie uzupełniających podane zdania.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wyżej wymienionego kryterium, za odpowiedź błędną lub brak odpowiedzi.
2 Funkcją powiek jest nawilżanie i oczyszczanie powierzchni gałki ocznej. W środowisku wodnym woda zarówno nawilża, jak i oczyszcza tę powierzchnię, dlatego ryby nie mają powiek.
1 pkt – za prawidłowe wyjaśnienie przyczyny braku powiek u ryb w powiązaniu z ich co najmniej dwoma funkcjami.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wyżej wymienionego kryterium, za odpowiedź błędną lub brak odpowiedzi.Nie uznaje się odpowiedzi, w których określono tylko jedną funkcję powiek.
3 Unieruchomienie ryby spodowałoby zatrzymanie przepływu wody przez skrzela, a tym samym i wymianę gazową*. Zatrzymanie wymiany gazowej prowadzi do niedotlenienia tkanek (i śmierci organizmu).
1 pkt – za prawidłowe wykazanie, że unieruchomienie ryby przedstawionej na schemacie doprowadziłoby do jej śmierci w powiązaniu z mechanizmem umożliwiającym przepływ bogatej w tlen wody.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wyżej wymienionego kryterium, za odpowiedź błędną lub brak odpowiedzi.*Nie uznaje się odpowiedzi, w których piszący używa określenia: „(…)wentylację skrzeli(…)”.
guest
3 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
Adam

Dosłownie klucz z biologii czasem nie ma sensu czy w poleceniu było napisane o dwóch funkcjach powiek?

Ryba

Jak odpowiedź będzie w zadania 4.1? Bo nie ma wyróżnienia.