Matura Czerwiec 2014, Poziom Rozszerzony (Próbne arkusze CKE), Formuła od 2005 - Zadanie 10. (4 pkt)

Zbadano zawartość barwników fotosyntetycznych i plonowanie gorczycy na terenach, gdzie powietrze było w znacznym stopniu zanieczyszczone tlenkami siarki i azotu oraz na terenach niezanieczyszczonych. Wartości średnie wybranych parametrów przedstawiono w tabeli.

Parametr Rośliny gorczycy z terenów niezanieczyszczonych  Rośliny gorczycy z terenów zanieczyszczonych 
chlorofil [mg/g] 2,92 2,61
karotenoidy [mg/g] 1,24 1,09
średnia liczba ziaren [na roślinę] 1187,3 1148,2

a) Wskaż grupę, która stanowiła próbę kontrolną w opisanym doświadczeniu, oraz sformułuj przykładowy problem badawczy tego doświadczenia dotyczący zjawiska fotosyntezy.

Grupa kontrolna …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Problem badawczy ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

b) Sformułuj hipotezę dotyczącą wpływu zanieczyszczeń powietrza na plonowanie gorczycy.

c) Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.

Chlorofil, biorący udział w fotosyntezie, zlokalizowany jest

A. w błonach tylakoidów.
B. w stromie chloroplastów.
C. w błonie zewnętrznej chloroplastów.
D. w przestrzeni wewnętrznej tylakoidów.

Rozwiązanie:
Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe
I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Zdający opisuje, porządkuje i rozpoznaje organizmy, przedstawia i wyjaśnia procesy i zjawiska biologiczne […].
III. Pogłębienie znajomości metodyki badań biologicznych. Zdający rozumie i stosuje terminologię biologiczną; […] formułuje problemy badawcze […] formułuje wnioski z przeprowadzonych obserwacji i doświadczeń.
IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji.
Zdający odczytuje, selekcjonuje, porównuje i przetwarza informacje pozyskane z różnorodnych źródeł […].
VI. Postawa wobec przyrody i środowiska. Zdający rozumie znaczenie ochrony przyrody i środowiska oraz zna i rozumie zasady zrównoważonego rozwoju; prezentuje postawę szacunku wobec […] środowiska.
III. Metabolizm.
4. Fotosynteza. Zdający: 1) przedstawia proces fotosyntezy i jego znaczenie na Ziemi 2) określa rolę najważniejszych barwników biorących udział w fotosyntezie.
VIII. Różnorodność biologiczna Ziemi. Zdający: 4) przedstawia wpływ człowieka na różnorodność biologiczną,
podaje przykłady tego wpływu.

10.a) (0–2)

Rozwiązanie:
– Grupa kontrolna: rośliny z terenów niezanieczyszczonych.
– Problem badawczy:
Wpływ zanieczyszczeń/tlenków siarki i azotu na poziom chlorofilu/karotenoidów/zawartość barwników fotosyntetycznych/plonowanie (u gorczycy).

Schemat punktowania:
2 pkt – za prawidłowe wskazanie grupy kontrolnej i sformułowanie problemu badawczego
1 pkt – za prawidłowe wskazanie tylko grupy kontrolnej albo prawidłowe sformułowanie
tylko problemu badawczego
0 pkt – za nieprawidłowe wskazanie grupy kontrolnej i nieprawidłowe sformułowanie problemu badawczego, np. odnoszącego się ogólnie do „barwników” lub do intensywności fotosyntezy, lub za brak odpowiedzi

10.b) (0–1)

Rozwiązanie:
– Zanieczyszczenia/tlenki siarki i azotu (nieco) obniżają plonowanie gorczycy/liczbę tworzonych nasion.
– Zanieczyszczenia/tlenki siarki i azotu nie wpływają (istotnie) na plonowanie gorczycy/liczbę tworzonych nasion.

Schemat punktowania:
1 pkt – za prawidłowe sformułowanie hipotezy
0 pkt – za sformułowanie hipotezy nieprawidłowej lub za brak odpowiedzi

10.c) (0–1)

Rozwiązanie:
A.
Schemat punktowania:
1 pkt – za wskazanie prawidłowej lokalizacji chlorofilu (A)
0 pkt – za wskazanie nieprawidłowej odpowiedzi lub za wskazanie więcej niż jednej odpowiedzi, lub za brak odpowiedzi

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments