| Wymagania ogólne |
Wymagania szczegółowe |
II. Pogłębienie wiadomości
dotyczących budowy
i funkcjonowania organizmu
ludzkiego. Zdający objaśnia funkcjonowanie organizmu ludzkiego na różnych poziomach złożoności; dostrzega
związki między strukturą a funkcją na każdym z tych poziomów.
IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Zdający odczytuje, selekcjonuje […] i przetwarza informacje […].
V. Rozumowanie i argumentacja. Zdający […] wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe. |
IV. Przegląd różnorodności organizmów.
3. Bakterie. Zdający: 5) wymienia najważniejsze choroby bakteryjne człowieka ([…] tężec), […] przedstawia podstawowe zasady profilaktyki chorób bakteryjnych.
V. Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka.
4. Układ pokarmowy i przebieg procesów trawiennych. Zdający: 3) przedstawia […] proces trawienia […] białek […].
6. Układ krwionośny. Zdający: 4) charakteryzuje funkcje poszczególnych składników krwi […].
7. Układ odpornościowy. Zdający: 1) opisuje elementy układu odpornościowego człowieka 2) przedstawia reakcję odpornościową humoralną i komórkową, swoistą i nieswoistą. |
17.a) (0-2)
Rozwiązanie:
Proces krzepnięcia krwi:
1. chroni przed infekcjami (scalając przerwane powłoki ciała).
2. zmniejsza utratę krwi z organizmu.
Schemat punktowania:
2 pkt – za prawidłowe podanie dwóch funkcji, jakie w organizmie człowieka pełni proces krzepnięcia krwi
1 pkt – za prawidłowe podanie jednej funkcji, jaką w organizmie człowieka pełni proces krzepnięcia krwi
0 pkt – za podanie funkcji nieprawidłowej lub za brak odpowiedzi
17.b) (0–2)
Rozwiązanie:
– Skaleczenie grozi zakażeniem bakteriami tężca, a podanie surowicy przeciwtężcowej chroni przed ich toksynami/surowica zawiera gotowe przeciwciała, które szybko zaczną zwalczać patogeny.
– Surowicy nie można podawać doustnie, ponieważ w przewodzie pokarmowym przeciwciała (białkowe) w niej zawarte uległyby strawieniu.
Schemat punktowania:
2 pkt – za prawidłowe wyjaśnienie, dlaczego w omawianej sytuacji należy podać surowicę przeciwtężcową i wyjaśnienie, dlaczego należy ją podać pozajelitowo
1 pkt – za podanie jednego z dwóch prawidłowych wyjaśnień odpowiedzi
0 pkt – za podanie wyjaśnienia nieprawidłowego lub za odpowiedź niepoprawną, lub za brak odpowiedzi
17.c) (0–1)
Rozwiązanie:
swoista / nieswoista czynna / bierna naturalna / sztuczna
Schemat punktowania:
1 pkt – za prawidłowe podkreślenie trzech rodzajów odporności, jakich nabywa się po podaniu surowicy przeciwtężcowej
0 pkt – za prawidłowe podkreślenie tylko dwóch albo jednego rodzaju odporności lub za odpowiedź niepoprawną, lub za brak odpowiedzi
17.d) (0–1)
Rozwiązanie:
Szczepiąc się przeciwko tężcowi, co oznacza czynne nabycie swoistej odporności na tężec/wytworzenie przeciwciał i komórek pamięci (które w przypadku ponownego zakażenia ułatwią jego zwalczenie).
Schemat punktowania:
1 pkt – za prawidłowe wyjaśnienie, w jaki sposób można na przyszłość zabezpieczyć się przeciwko rozwojowi infekcji na skutek potencjalnego zarażenia się tężcem
0 pkt – za nieprawidłowe wyjaśnienie lub za brak odpowiedzi
