Matura Październik 2015, Poziom Rozszerzony (Zbiór zadań CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 8. (2 pkt)

Wśród węglowodanów, w zależności od ich budowy, wyróżnia się monosacharydy – pojedyncze monomery, które mogą tworzyć większe cząsteczki: oligosacharydy (2–10 monomerów), oraz polisacharydy, zbudowane z więcej niż 10 monomerów. Na schemacie I przedstawiono reakcję kondensacji dwóch cząsteczek glukozy (monomeru), w wyniku której powstaje disacharyd, a na schemacie II – dwa disacharydy, z których każdy zbudowany z dwóch różnych monomerów.

Na podstawie: B.D. Hames, N.M. Hooper, Biochemia. Krótkie wykłady, Warszawa 2002, s. 310.

a) Podpisz powyższe wzory disacharydów w miejscach oznaczonych literami A–C. Ich nazwy wybierz spośród wymienionych.

Nazwy disacharydów: sacharoza, celobioza, trehaloza, maltoza, laktoza.

b) Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Między dwiema cząsteczkami glukozy podczas reakcji kondensacji powstało wiązanie
A. kowalencyjne – glikozydowe.
B. wodorowe – glikozydowe.
C. kowalencyjne – estrowe.
D. jonowe – glikozydowe.

Rozwiązanie:
Wymagania ogólne I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Uczeń […] przedstawia i wyjaśnia procesy i zjawiska biologiczne […];
IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, selekcjonuje, porównuje […] informacje pozyskane z różnorodnych źródeł […];
Wymagania szczegółowe I. Budowa chemiczna organizmów. 1. Zagadnienia ogólne. Uczeń: 3) przedstawia rodzaje wiązań i oddziaływań chemicznych występujące w cząsteczkach biologicznych […]; 2. Węglowodany. Uczeń: 1) przedstawia budowę […] węglowodanów rozróżnia monosacharydy, disacharydy […];

Wskazówki do rozwiązania zadania

a)
W zadaniu są przedstawione, występujące często w organizmach, 3 disacharydy, w których podpisano ich monomery (cząsteczki, z których są zbudowane) Do jego rozwiązania potrzebujesz wiedzy na temat składu chemicznego disacharydu (dwucukru) występującego w mleku, disacharydu używanego do słodzenia napojów i potraw oraz disacharydu powstającego podczas rozkładu skrobi.

b)
Zauważ, że podczas tworzenia wiązania wydzielana jest cząsteczka wody, ponieważ jest to reakcja kondensacji. W tego typu reakcji powstają wiązania kowalencyjne (podobnie jak podczas tworzenia dipeptydu z 2 aminokwasów). A ponieważ jest to wiązanie między 2 cząsteczkami cukru, więc jego nazwa to odzwierciedla.

Przykłady poprawnych odpowiedzi:

a) A. maltoza
B. laktoza
C. sacharoza
b) A

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments