Matura Październik 2015, Poziom Rozszerzony (Zbiór zadań CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 14. (3 pkt)

Cytoszkielet komórki budują trzy rodzaje filamentów: mikrofilamenty, filamenty pośrednie i mikrotubule. Mikrofilamenty to cienkie i elastyczne struktury zbudowane z identycznych globularnych cząsteczek aktyny. Mikrotubule są najgrubsze z tych struktur i mają postać długich, pustych wewnątrz rurek. Odpowiadają za organizację wnętrza komórki. Filamenty pośrednie są zbudowane z mocno zwiniętych nici, dzięki czemu są najbardziej sztywne i wytrzymałe spośród wymienionych elementów cytoszkieletu. Na rysunku przedstawiono trzy rodzaje filamentów budujących cytoszkielet komórki.

a) Przyporządkuj każdą z podanych funkcji do właściwego elementu cytoszkieletu – wpisz znak X w odpowiednie miejsca tabeli.

Funkcja Mikrofilamenty Filamenty pośrednie Mikrotubule
Zapobiegają pękaniu komórek pod wpływem rozciągania.
Utrzymują organelle w określonym miejscu komórki.
Są niezbędne komórkom do wykonywania różnego rodzaju ruchów.

b) Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.

Filamenty tworzące cytoszkielet komórki zbudowane są z

A. białek.                        B. lipidów.                     C. węglowodanów.              D. kwasów nukleinowych.

Rozwiązanie:
Wymagania ogólne I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Uczeń […] przedstawia związki między strukturą a funkcją na różnych poziomach organizacji życia […];
IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, selekcjonuje, porównuje i przetwarza informacje […];
Wymagania szczegółowe I. Budowa chemiczna organizmów.
4. Białka. Uczeń:
4) przedstawia biologiczną rolę białek;
II. Budowa i funkcjonowanie komórki. Uczeń:
7) […] wykazuje rolę cytoszkieletu w ruchu komórek i transporcie wewnątrzkomórkowym;

Wskazówki do rozwiązania zadania

a)
Na podstawie analizy tekstu źródłowego i rysunku porównaj budowę i sposób rozmieszczenia w komórce poszczególnych filamentów. Aby przyporządkować podane funkcje do odpowiednich elementów, zwróć uwagę na budowę poszczególnych rodzajów filamentów i określ, jakie przystosowania są niezbędne do pełnienia podanych funkcji.

b)
Przypomnij sobie, jakie znaczenie biologiczne mają wymienione związki chemiczne: białka, lipidy, węglowodany i kwasy nukleinowe oraz jaką rolę pełni cytoszkielet w funkcjonowaniu komórki. Zwróć szczególną uwagę na fragment tekstu źródłowego opisujący budowę mikrofilamentów i określ, do której grupy związków chemicznych zaliczamy aktynę.

Przykłady poprawnych odpowiedzi:

a)

Funkcja Mikrofilamenty Filamenty pośrednie Mikrotubule
Zapobiegają pękaniu komórek pod wpływem rozciągania. X
Utrzymują organelle w określonym miejscu komórki. X
Są niezbędne komórkom do wykonywania różnego rodzaju ruchów. X

b) A

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments