| Wymagania ogólne |
I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Uczeń […] przedstawia i wyjaśnia procesy i zjawiska biologiczne […];
IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, selekcjonuje, porównuje i przetwarza informacje pozyskiwane z różnorodnych źródeł […];
V. Rozumowanie i argumentacja. Uczeń […] komentuje informacje, odnosi się krytycznie do przedstawionych informacji […]; |
| Wymagania szczegółowe |
IV. Przegląd różnorodności organizmów.
12. Zwierzęta kręgowe. Uczeń: 1) wymienia cechy charakterystyczne […] płazów […]; 2) opisuje […] rozwój grup wymienionych w pkt 1. (m.in. płazów);
13. Porównanie struktur zwierząt odpowiedzialnych za realizację różnych czynności życiowych. Uczeń: 18) przedstawia podstawowe etapy rozwoju zarodka, wymienia listki zarodkowe […]; |
Wskazówki do rozwiązania zadania
a)
Aby zrealizować polecenie, trzeba przypomnieć sobie, jakie są, i na czym polegają kolejne etapy rozwoju zarodkowego zwierząt. Analizując rysunek, należy dokładnie prześledzić zmiany, jakie zachodzą we wskazanych etapach cyklu rozwojowego płazów i skonfrontować je z posiadaną wiedzą, aby móc rozpoznać, które etapy rozwoju oznaczono I–III.
b)
Aby udzielić prawidłowej odpowiedzi, trzeba wiedzieć, jak nazywają się poszczególne listki zarodkowe oraz w jaki sposób powstają, żeby prawidłowo rozpoznać na rysunku, w którym etapie się wykształcają. Pewnym ułatwieniem w rozwiązaniu zadania jest możliwość odczytania z przedstawionego cyklu rozwojowego płazów niektórych informacji przydatnych do udzielenia odpowiedzi.
c)
Na rysunku przedstawiającym aksolotla widać skrzela zewnętrzne, które są narządem oddechowym funkcjonującym w środowisku wodnym. Tę informację należy skojarzyć z cyklem rozwojowym płazów. W wodzie rozwijają się i żyją formy larwalne płazów.
d)
Aby zrealizować polecenie, dokonaj krytycznej oceny każdego z zestawów cech płazów spośród A–D, porównując je z informacjami na rysunkach. Wynik porównania pozwoli na wyłonienie zestawu cech charakterystycznych dla płazów. Przydatna w dochodzeniu do ustalenia odpowiedzi będzie znajomość i rozumienie stosowanej w zadaniu terminologii biologicznej.
Przykład poprawnej odpowiedzi
a) I. Bruzdkowanie.
II. Gastrulacja.
III. Organogeneza.
b) Etap II (gastrulacja), listki zarodkowe: ektoderma, endoderma i mezoderma.
c)
Aksolotl jest w stadium larwalnym, gdyż ma charakterystyczne dla tego stadium skrzela zewnętrzne, funkcjonujące w środowisku wodnym, w którym rozwijają się i żyją formy larwalne płazów.
d) C
