Matura Październik 2015, Poziom Rozszerzony (Zbiór zadań CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 64. (2 pkt)

Tłuszcze, pochodzące z układu pokarmowego, docierają włosowatymi naczyniami krwionośnymi do komórek tkanki tłuszczowej, w których są gromadzone. Podczas deficytu energii w organizmie ulegają w nich hydrolizie (do kwasów tłuszczowych i glicerolu), a produkty hydrolizy transportowane są przez krew do wątroby lub innych narządów.

a) Korzystając z podanych informacji i własnej wiedzy, podaj przystosowania tkanki tłuszczowej do przeprowadzania zachodzących w tej tkance trzech procesów opisanych w tekście .

b) Uzupełnij schemat ilustrujący metabolizm tłuszczów w komórkach tłuszczowych, a następnie w komórkach wątroby, wpisując w pustych miejscach odpowiednie nazwy produktów reakcji lub procesów. Wybierz je spośród wymienionych poniżej.

Nazwy produktów reakcji lub procesów: glikoliza, hydroliza, β-oksydacja, pirogronian, cholesterol, kwasy tłuszczowe, glicerol, acetylo-CoA.

Rozwiązanie:
Wymagania ogólne II. Pogłębienie wiadomości dotyczących budowy i funkcjonowania organizmu ludzkiego. Uczeń objaśnia funkcjonowanie organizmu ludzkiego na różnych poziomach złożoności; dostrzega związki między strukturą a funkcją na każdym z tych poziomów;
IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń […] przetwarza informacje pozyskane z różnorodnych źródeł […];
Wymagania szczegółowe III. Metabolizm.
2. Ogólne zasady metabolizmu. Uczeń: 5) wskazuje substraty i produkty głównych szlaków i cykli metabolicznych ([…] glikoliza, rozkład kwasów tłuszczowych […]);
V. Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka.
1. Hierarchiczna budowa organizmu człowieka (tkanki, narządy, układy narządów). Uczeń: 1) rozpoznaje […] tkanki budujące ciało człowieka oraz podaje ich funkcje […];
6. Układ krwionośny. Uczeń: 3) przedstawia krążenie krwi w obiegu […] ustrojowym […];

Wskazówki do rozwiązania zadania
a)
Połącz ze sobą różne wiadomości: na temat budowy komórek tłuszczowych i występowania w nich wakuoli z tłuszczem, roli krwi odgrywanej w transporcie różnych substancji i działania (a więc także obecności) enzymów.

b)
Najpierw podaj produkty hydrolizy tłuszczów (które powstają w wyniku kondensacji
glicerolu i kwasów tłuszczowych). Dalsze losy tych produktów w organizmie człowieka są
w sposób uproszczony pokazane na schemacie, a zatem uważnie prześledź schemat
i skorzystaj z podanych nazw procesów oraz związków (do wyboru). Dla ułatwienia
rozpoznania glikolizy wpisano jej produkt.

Przykłady poprawnych odpowiedzi

a)
– Gromadzenie tłuszczów przez komórki tłuszczowe jest możliwe, ponieważ zawierają one dużą wakuolę, w której gromadzą ten materiał energetyczny (ponadto komórki podczas gromadzenia tłuszczów mogą powiększać swoje rozmiary).
– Przeprowadzanie hydrolizy jest możliwe, ponieważ komórki zawierają enzymy – hydrolazy.
– Transport produktów hydrolizy do komórek i z komórek jest możliwy, ponieważ tkanka jest unaczyniona i przebiega w niej sieć naczyń krwionośnych, w tym licznych naczyń włosowatych.

b)

1. glicerol
2. kwasy tłuszczowe
3. glikoliza
4. β-oksydacja
6. acetylo-CoA

 

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments