Matura Kwiecień 2023, Poziom Rozszerzony (Informatory CKE), Formuła od 2023 - Zadanie 6. (4 pkt)

Zadanie 6. (0-4)

6.1. (0-1)

Wymaganie ogólne
II. Rozwijanie myślenia naukowego; doskonalenie umiejętności planowania i przeprowadzania obserwacji i doświadczeń oraz wnioskowania w oparciu o wyniki badań.
Zdający:
5) ocenia poprawność zastosowanych procedur badawczych oraz formułuje wnioski.

Wymaganie szczegółowe
VIII. Protisty. Zdający:
1) przedstawia formy morfologiczne protistów.

Zasady oceniania

1 pkt – za poprawnie sformułowany wniosek, odnoszący się do stymulującego wpływu Daphnia magna na rozwój kolonii u Scenedesmus subspicatus.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązania

• Presja D. magna prowadzi do formowania się kolonii u S. subspicatus.
• Scenedesmus subspicatus odpowiada na presję D. magna zwiększeniem rozmiarów kolonii.
• Obecność Daphnia magna jest przyczyną grupowania się komórek w kolonie u S. subspicatus.

6.2. (0-1)

Wymaganie ogólne
II. Rozwijanie myślenia naukowego; doskonalenie umiejętności planowania i przeprowadzania obserwacji i doświadczeń oraz wnioskowania w oparciu o wyniki badań.
Zdający:
1) określa warunki doświadczenia, rozróżnia próbę kontrolną i badawczą.

Wymaganie szczegółowe
VIII. Protisty. Zdający:
2) przedstawia czynności życiowe protistów: odżywianie, poruszanie się, rozmnażanie […].

Zasady oceniania

1 pkt – za poprawne wyjaśnienie, odwołujące się do konieczności porównania wyników z próby badawczej z próbą kontrolną.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązania

• Porównanie wyników z próby badawczej z próbą bez roślinożercy pozwala się upewnić, czy zmiany w próbie badawczej na pewno zostały wywołane badanym czynnikiem.
• Ta próba pozwala sprawdzić, czy oprócz presji skorupiaka nie działał inny dodatkowy czynnik.

6.3. (0-2)

Wymaganie ogólne
I. Pogłębianie wiedzy z zakresu różnorodności biologicznej oraz zjawisk i procesów biologicznych zachodzących na różnych poziomach organizacji życia. Zdający:
3) wykazuje związki pomiędzy strukturą i funkcją na różnych poziomach organizacji życia.

Wymaganie szczegółowe
VIII. Protisty. Zdający:
2) przedstawia czynności życiowe protistów: odżywianie, poruszanie się, rozmnażanie […].

Zasady oceniania

2 pkt – za poprawne wyjaśnienie znaczenia oświetlenia, uwzględniające jego rolę w procesie fotosyntezy, oraz za poprawne wyjaśnienie znaczenia soli mineralnych, uwzględniające odżywianie mineralne roślin.
1 pkt – za poprawne wyjaśnienie wyłącznie znaczenia oświetlenia lub poprawne wyjaśnienie wyłącznie znaczenia soli mineralnych.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązania

1. Włączenie oświetlenia:

• zielenice są fotoautotrofami – potrzebują światła do prowadzenia fotosyntezy i wzrostu.
• światło jest źródłem energii niezbędnej do asymilacji CO₂ przez te glony.

2. Dodanie do wody soli mineralnych:

• dostarcza pierwiastków koniecznych do wzrostu, które nie są pobierane w procesie fotosyntezy.
• sole mineralne dostarczają azotu, fosforu i siarki koniecznych do budowy białek i kwasów nukleinowych.