Matura Maj 2021, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 8. (2 pkt)
Ruchy roślin mogą być spowodowane czynnikami wewnętrznymi lub wynikają z wrażliwości organu na określony bodziec zewnętrzny.
Wąs czepny męczennicy, będący przekształconym pędem bocznym, w odpowiedzi na dotyk wygina się w miejscu kontaktu, co przedstawiono schematycznie na poniższym rysunku.
Na podstawie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wąs_czepny
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie 1., 2., 3. albo 4.
Przedstawiony ruch wąsa czepnego męczennicy jest przykładem
| A. |
nastii, |
ponieważ ten ruch jest |
1. |
kierunkowy i nieodwracalny. |
| 2. |
kierunkowy i odwracalny. |
| B. |
tropizmu, |
3. |
bezkierunkowy i odwracalny. |
| 4. |
bezkierunkowy i nieodwracalny. |
Opisz mechanizm ruchu przedstawionego na rysunku. W odpowiedzi uwzględnij procesy zachodzące w komórkach wąsa czepnego.
Zadanie 8. (0-2)
8.1. (0-1)
| Wymagania ogólne |
Wymagania szczegółowe |
IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Zdający odczytuje, selekcjonuje, porównuje i przetwarza informacje pozyskane z różnorodnych źródeł […].
I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Zdający […] przedstawia […] zjawiska biologiczne, przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem […].
|
IV. Przegląd różnorodności organizmów.
9. Rośliny – reakcja na bodźce. Zdający:
1) przedstawia podstawowe sposoby reakcji roślin na bodźce (ruchy tropiczne
i nastyczne) […].
|
Zasady oceniania
1 pkt – za prawidłowe dokończenie zdania.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
B1
8.2. (0-1)
| Wymagania ogólne |
Wymagania szczegółowe |
V. Rozumowanie i argumentacja. Zdający objaśnia i komentuje informacje […], wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe […].
I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Zdający […] przedstawia i wyjaśnia […] zjawiska biologiczne, przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem […].
|
IV. Przegląd różnorodności organizmów. 9. Rośliny – reakcja na bodźce. Zdający:
1) przedstawia podstawowe sposoby reakcji roślin na bodźce (ruchy tropiczne
i nastyczne) […].
|
Zasady oceniania
1 pkt – za prawidłowy opis mechanizmu przedstawionego ruchu, uwzględniający wzrost komórek wąsa czepnego po stronie przeciwnej do działania bodźca.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązanie
- Pod wpływem dotyku podpory dochodzi do wzrostu komórek wąsa czepnego po stronie przeciwnej do działania bodźca, co powoduje wygięcie się wąsa czepnego.
- Po przeciwnej stronie do działania bodźca dochodzi do wzrostu wydłużeniowego komórek.
Uwagi:
Uznaje się odpowiedzi, w których wzrost komórek jest opisany pośrednio, np. „Dochodzi do gromadzenia się auksyn po stronie niekontaktującej się z podporą, przez co strona ta rośnie szybciej”.
Nie uznaje się odpowiedzi odnoszących się do zmiany turgoru w komórkach, co jest charakterystyczne dla nastii.
