Matura Kwiecień 2021, Poziom Rozszerzony (Neuron), Formuła od 2015 - Zadanie 19. (2 pkt)

Wzrost liczebności populacji zwierząt jest ograniczany przez niedostatek zasobów: pokarmu, przestrzeni czy miejsc gniazdowych. W takich sytuacjach zaczyna się konkurencja między osobnikami. Na poniższych wykresach przedstawiono różnice w użytkowaniu zasobów przez blisko spokrewnione gatunki trzmieli (Bombus). Różne gatunki trzmieli użytkują nektar i pyłek kwiatów o różnej długości rurki korony. Różnice te są skorelowane z długością trąbki ssącej trzmieli.

Na osi X wszystkich powyższych wykresów przedstawiono długość rurki korony kwiatu (w mm) natomiast na osi Y procent wszystkich zaobserwowanych trzmieli danego gatunku.

Na podstawie: Futuyma D., 2005: Ewolucja, 449.

Zadanie 19.1. (0–1)

Wyjaśnij, dlaczego Bombus appositus i Bombus kirbyellus nie zamieszkują tego samego obszaru.

Zadanie 19.2. (0–1)

W poniższym opisie podkreśl właściwe sformułowania.

Najszerszy zasięg występowania a jednocześnie największe prawdopodobieństwo wejścia w konkurencję międzygatunkową występuje u (Bombus flavifrons / Bombus sylvicola).

Z uwagi na oddziaływania ekologiczne Bombus frigidus oraz Bombus sylvicola (różnią / nie różnią) się miejscem występowania.

Rozwiązanie:
Zadanie 19.1. (0–1)

1 pkt – za wyjaśnienie uwzględniające nakładanie się nisz ekologicznych / konkurencję międzygatunkową i wynikające stąd konkurencyjne wypieranie jednego z wymienionych gatunków trzmieli przez drugi gatunek.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wyżej wymienionych kryteriów, za odpowiedź błędną lub za brak odpowiedzi.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:

  • Bombus appositus i Bombus kirbyellus nie zamieszkują tego samego obszaru, ponieważ ich nisze ekologiczne nakładają się na siebie w dużym stopniu i dlatego występuje pomiędzy nimi silna konkurencja (międzygatunkowa) o pokarm w środowisku / nektar i pyłek kwiatowy i gatunek trzmiela lepiej przystosowany wypiera drugiego, gorzej przystosowanego.
  • U tych gatunków trzmieli występują niemalże identyczne wymagania środowiskowe co do długości rurki kwiatów, których nektar i pyłek kwiatowy użytkują. Dlatego też nie współwystępują one na tym samym obszarze, bo gdyby tak było, to silnie konkurowałyby o ten zasób środowiska, co dla obu gatunków byłoby niekorzystne.
  • Te gatunki trzmieli z rodzaju Bombus użytkują nektar i pyłek kwiatowy z kwiatów o podobnej długości rurki korony, a więc gdy razem występują na tym samym obszarze to silnie konkurują pomiędzy sobą o ten zasób i gatunek gorzej przystosowany jest wypierany przez gatunek (lepiej dostosowany) drugi.

Nie uznaje się odpowiedzi, w której piszący odnośni się do konkurencji, ale bez wskazania zasobu środowiska (tu: pokarm), o który toczy się ta zależność.

Zadanie 19.2. (0–1)

1 pkt – za poprawne uzupełnienie opisu.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wyżej wymienionego kryterium, za odpowiedź błędną lub za brak odpowiedzi.

ODPOWIEDŹ:

Najszerszy zasięg występowania a jednocześnie największe prawdopodobieństwo wejścia w konkurencję międzygatunkową występuje u (Bombus flavifrons / Bombus sylvicola).

Z uwagi na oddziaływania ekologiczne Bombus frigidus oraz Bombus sylvicola (różnią / nie różnią) się miejscem występowania.

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments