Każdy nukleotyd dodawany do syntetyzowanej nici polinukleotydowej pochodzi od trifosforanu nukleozydu (dla RNA np.: GTP, a dla DNA np.: dGTP). W takim zapisie pierwsza litera (tu dodatkowo pogrubiona) oznacza jedną z pięciu zasad azotowych budujących nukleotydy kwasów nukleinowych (A – adenina, T – tymina, U – uracyl, C – cytozyna i G – guanina).
Nowa nić kwasu deoksyrybonukleinowego może wydłużać się tylko w kierunku 5’ → 3’ i jest to możliwe za sprawą funkcjonalnej polimerazy DNA, która może dołączać nowe nukleotydy tylko do tzw. startera (tworzonego przy udziale prymazy) będącego oligonukleotydowym fragmentem RNA, komplementarnego z nicią DNA. Kwas deoksyrybonukleinowy jest cząsteczką dwuniciową i podczas replikacji ulega rozpleceniu, a nowe nici, które są dobudowywane zgodnie z regułą komplementarności, określane są mianem nici wiodącej oraz nici opóźnionej. Białka enzymatyczne (kompleks replikujący), które uczestniczą w procesie replikacji (np.: polimeraza DNA czy helikaza), zakotwiczone są w miejscu replikacji włóknistym szkieletem macierzy jądrowej.
W trakcie replikacji może dochodzić do mutacji. Zaobserwowano, że niektóre bakterie mogą reagować na stres środowiskowy wzrostem częstości, z jaką zachodzą mutacje podczas syntezy DNA.
Na podstawie: Campbell N.A., i in., 2012: Biologia, Poznań.
| Zadanie 18.1. (0–1) |
Wpisz w puste miejsca skróty nazw trifosforanów nukleozydów, które są potrzebne prymazie, aby wytworzyć starter, jeśli we fragmencie powielanej nici DNA znajduje się:
| nukleotyd z tyminą | nukleotyd z adeniną |
| skrót trifosforanu nukleozydu: | |
 |
 |
| Zadanie 18.2. (0–1) |
Podaj nazwy wiązań chemicznych, które są:
I. rozrywane w trakcie rozplątywania nici DNA:
II. tworzone przy udziale polimerazy DNA:
| Zadanie 18.3. (0–1) |
Oceń słuszność poniższych stwierdzeń. Zaznacz P (prawda), jeśli stwierdzenie jest prawdziwe lub F (fałsz), jeśli nie jest prawdziwe.
| 1. | Podczas procesu replikacji kompleks replikujący przesuwa się po DNA. | P | F |
| 2. | Synteza każdego fragmentu Okazaki wymaga odrębnego startera. | P | F |
| 3. | Odwrotna transkrypcja, czyli synteza DNA na matrycy RNA, nie wymaga rozrywania wiązań wodorowych w kwasie rybonukleinowym. | P | F |
| Zadanie 18.4. (0–1) |
Wyjaśnij, jakie znaczenie dla bakterii może mieć fakt, że stres środowiskowy wywołuje u nich wzrost częstości zachodzenia mutacji w DNA.
