Proponowana odpowiedź od maturabiolchem.pl
Poprawiono odpowiedź z B na A.
Z jednej strony nie jest to komensalizm ponieważ oba osobniki korzystają a z drugiej strony nie jest to mutualizm ponieważ nie są w pełni od siebie uzależnione.
| I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Zdający […] przedstawia i wyjaśnia procesy i zjawiska biologiczne […]. V. Rozumowanie i argumentacja. Zdający […] odnosi się krytycznie do przedstawionych informacji […], formułuje wnioski […]. |
VII. Ekologia. 3. Zależności międzygatunkowe. Zdający: 3) przedstawia podobieństwa i różnice między drapieżnictwem […] i pasożytnictwem; 4) wykazuje rolę zależności mutualistycznych […] w przyrodzie […]; 5) podaje przykłady komensalizmu. |
Zasady oceniania
1 pkt – za poprawne dokończenie zdania.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
A
Proponowana odpowiedź od maturabiolchem.pl
Wargatek oraz Aspidont wykazują podobieństwo morfologiczne dzięki czemu ryby drapieżnicze przyzwyczajone do Wargatka nie traktują Aspidonta jako zagrożenia, dzięki temu Aspidont może zbliżyć się i atakować swoje ofiary.
| I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Zdający […] przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem, wskazuje źródła różnorodności biologicznej […]; interpretuje różnorodność organizmów na Ziemi jako efekt ewolucji biologicznej. |
IX. Ewolucja. 2. Dobór naturalny. Zdający: 2) […] omawia skutki doboru w postaci powstawania adaptacji u organizmów. |
Zasady oceniania
1 pkt – za poprawne określenie znaczenia adaptacyjnego podobieństwa morfologicznego aspidonta do wargatka, odnoszące się do łatwiejszego zbliżenia się do ofiary lub uniknięcia ataku drapieżników.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Ryby, których fragmentami ciała żywi się aspidont, same się do niego zbliżają.
- Mimikra – umożliwia mu łatwiejszy kontakt z ofiarą, przez co łatwiej może on zdobyć pożywienie.
- Podobieństwo do wargatka pozwala aspidontowi uniknąć ataku drapieżników.
Proponowana odpowiedź od maturabiolchem.pl
Aspidont w toku ewolucji upodabniał się coraz bardziej do Wargatka czyściciela ponieważ osobniki o cechach podobnych, które powstały w wyniku mutacji / błędów replikacji, wykazywały większą przeżywalność, następnie rozmnażając się i przekazując geny warunkujące ubarwienie potomstwu.
| I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Zdający […] przedstawia i wyjaśnia procesy i zjawiska biologiczne […], wskazuje źródła różnorodności biologicznej […]; interpretuje różnorodność organizmów na Ziemi jako efekt ewolucji biologicznej. |
IX. Ewolucja. 2. Dobór naturalny. Zdający: 1) wykazuje rolę mutacji i rekombinacji genetycznej w powstawaniu zmienności, która jest surowcem ewolucji; 2) przedstawia mechanizm działania doboru naturalnego […], omawia skutki doboru w postaci powstawania adaptacji u organizmów. |
Zasady oceniania
1 pkt – za poprawne wyjaśnienie mechanizmu utrwalenia się wyglądu aspidonta na drodze doboru naturalnego, uwzględniające większą szansę na zdobycie pokarmu lub na uniknięcie ataku drapieżników przez osobniki o podobnym ubarwieniu do wargatka, a więc warunkujące większe szanse przeżycia i rozrodu.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Największe szanse na przeżycie i wydanie potomstwa miały te osobniki A. taeniatus, które skuteczniej zdobywały pokarm dzięki wyglądowi przypominającemu L. dimidiatus.
- Osobniki aspidonta, które były bardziej podobne wyglądem do wargatka, miały większą szansę na uniknięcie ataku drapieżników, a więc również na przeżycie i rozmnożenie się.
- Aspidonty bardziej podobne do wargatków były rzadziej atakowane przez drapieżniki, a ponadto miały większe szanse na zdobycie pokarmu. Dlatego takie aspidonty miały większe szanse przeżycia i rozrodu od innych aspidontów.
Uwaga:
Uznaje się odpowiedzi odnoszące się tylko do większych szans rozrodu, np. „Aspidonty bardziej podobne do wargatków zdobywały skuteczniej pokarm i pozostawiały więcej potomstwa”.
