Matura Maj 2024, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 1. (3 pkt)

W skład organizmów wchodzą różne wielkocząsteczkowe związki organiczne, które są polimerami, składającymi się z monomerów.

Zadanie 1.1. (0–2)

Uzupełnij tabelę – wpisz w puste komórki właściwe informacje.

Grupa związków organicznych Nazwa monomeru Wiązanie łączące monomery (glikozydowe / fosfodiestrowe / peptydowe) Przykład funkcji w organizmie
białka budulcowa
monosacharyd zapasowa
Zadanie 1.2. (0–1)

Do każdej z poniższych struktur białkowych przyporządkuj właściwy opis wybrany spośród A–D. Wpisz litery w wyznaczone miejsca.

Struktura I-rzędowa: …………….
Struktura II-rzędowa: ……………
Struktura III-rzędowa: …………..

A. Jest to struktura stabilizowana oddziaływaniami między resztami aminokwasowymi osobnych łańcuchów polipeptydowych.
B. Jest to część łańcucha polipeptydowego zwinięta w regularną strukturę stabilizowaną wyłącznie wiązaniami wodorowymi.
C. Jest to przestrzenne ułożenie pojedynczego łańcucha polipeptydowego stabilizowane oddziaływaniami niekowalencyjnymi i kowalencyjnymi.
D. Jest to kolejność reszt aminokwasowych w łańcuchu polipeptydowym.

Rozwiązanie:
Zadanie 1.1. (0–2)
I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Zdający […] przedstawia związki między strukturą a funkcją na różnych poziomach organizacji życia […]. I. Budowa chemiczna organizmów. 2. Węglowodany. Zdający: 1) przedstawia budowę […] węglowodanów; rozróżnia monosacharydy […], disacharydy i polisacharydy; 2) przedstawia znaczenie wybranych węglowodanów […]. 4. Białka. Zdający: 1) opisuje budowę aminokwasów (wzór ogólny, grupy funkcyjne); 3) wyróżnia peptydy (oligopeptydy, polipeptydy) […]; 4) przedstawia biologiczną rolę białek. VI. Genetyka i biotechnologia. 1. Kwasy nukleinowe. Zdający: 1) przedstawia budowę nukleotydów; 4) opisuje […] strukturę i funkcję cząsteczek DNA i RNA.

Zasady oceniania
2 pkt – za poprawne uzupełnienie czterech komórek tabeli.
1 pkt – za poprawne uzupełnienie trzech komórek tabeli.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.

Rozwiązanie

Grupa związków organicznych Nazwa monomeru Wiązanie łączące monomery (glikozydowe / fosfodiestrowe / peptydowe) Przykład funkcji w organizmie
białka aminokwas / aminokwasy / kwasy aminowe peptydowe / amidowe budulcowa
polisacharydy / cukry złożone / wielocukry / węglowodany złożone monosacharyd glikozydowe / O-glikozydowe zapasowa

Uwagi:
Nie uznaje się odpowiedzi „monopeptyd” w przypadku nazwy monomeru białek.
Nie uznaje się odpowiedzi „cukry”, „sacharydy”, „węglowodany” w przypadku grupy związków organicznych, ponieważ nie każdy cukier jest syntezowany z monomerów – cukry proste nie są ani polimerami, ani oligomerami.
Nie uznaje się odpowiedzi „dekstryny” w przypadku grupy związków organicznych, ponieważ nie pełnią one funkcji zapasowej.
Dopuszcza się odpowiedzi „disacharydy”, „oligosacharydy” w przypadku grupy związków organicznych.

Zadanie 1.2. (0–1)
I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Zdający opisuje […] organizmy […]. I. Budowa chemiczna organizmów. 4. Białka. Zdający: 5) opisuje strukturę 1-, 2-, 3- i 4-rzędową białek.

Zasady oceniania
1 pkt – za poprawne przyporządkowanie właściwego opisu do każdej z trzech struktur białkowych.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Struktura I-rzędowa: D
Struktura II-rzędowa: B
Struktura III-rzędowa: C

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments