Na poniższym schemacie przedstawiono synapsę między neuronem ruchowym a włóknem mięśnia szkieletowego człowieka. W szczelinie synaptycznej znajduje się enzym – acetylocholinesteraza, który rozkłada acetylocholinę do octanu i choliny.
Wytwarzane przez sinice toksyny: anatoksyna-a i guanitoksyna, zaburzają działanie synapsy nerwowo-mięśniowej. Anatoksyna-a naśladuje działanie acetylocholiny – łączy się z receptorami w błonie postsynaptycznej i je aktywuje, jednak w przeciwieństwie do acetylocholiny nie jest degradowana przez acetylocholinesterazę, chociaż wiąże się odwracalnie z jej miejscem aktywnym. Guanitoksyna trwale wiąże się z miejscem aktywnym acetylocholinesterazy i blokuje działanie cząsteczki enzymu.
Aksony neuronów ruchowych docierających do mięśni szkieletowych człowieka są okryte osłonką mielinową.
Na podstawie: D.U. Silverthorn, Fizjologia człowieka. Zintegrowane podejście, Warszawa 2018; A. Sierosławska, Anatoksyna-a –chemizm, występowanie, efekty działania, „Kosmos” 61(3), 2012. Schemat: Lecturio GmbH (www.lecturio.com).
| Zadanie 10.1. (0–2) |
Uzupełnij tabelę – określ efekty działania anatoksyny-a i guanitoksyny. W odpowiednie komórki tabeli wpisz literę T (tak), jeśli dany efekt występuje, albo N (nie) – jeśli nie występuje.
| Efekt działania | Anatoksyna-a |
Guanitoksyna |
| spowolnienie rozkładu acetylocholiny w szczelinie synaptycznej | ||
| rozluźnienie włókien mięśniowych i zwiotczenie mięśni |
| Zadanie 10.2. (0–1) |
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie 1. albo 2.
Osłonka mielinowa wokół aksonu neuronu ruchowego
|
A. |
przyśpiesza | przewodzenie potencjału czynnościowego wzdłuż aksonu, ponieważ mielina |
1. |
pełni funkcję izolatora elektrycznego, co zapewnia skokowe przewodzenie potencjału czynnościowego między przewężeniami Ranviera. |
|
B. |
spowalnia |
2. |
sprawia, że potencjał czynnościowy jest przewodzony w sposób ciągły – w jego przewodzenie jest zaangażowana błona komórkowa aksonu na całej swojej długości. |
