Matura Maj 2019, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005 - Zadanie 24. (3 pkt)

Dzwonek karpacki ma najczęściej kwiaty koloru niebieskiego, ale zdarzają się również odmiany o kwiatach białych. Niebieska barwa kwiatów tego gatunku jest warunkowana przez dominujące allele dwóch dopełniających się genów A i B, kodujących enzymy konieczne do wytworzenia niebieskiego barwnika. Allele a oraz b powstały w wyniku mutacji skutkującej utratą funkcji.
Skrzyżowano rośliny tego dzwonka o kwiatach białych, pochodzące z różnych linii, i w F1 otrzymano wyłącznie rośliny o kwiatach niebieskich. Natomiast w wyniku krzyżówki tych niebiesko kwitnących roślin uzyskano w F2 rośliny o kwiatach niebieskich i białych w stosunku 9:7.

a) Na podstawie przedstawionych informacji zapisz genotypy odmian dzwonka z pokolenia rodzicielskiego o kwiatach białych oraz wszystkie możliwe genotypy roślin o kwiatach niebieskich uzyskanych w F2. Zastosuj oznaczenia literowe alleli podane w tekście.

Genotypy roślin rodzicielskich o kwiatach białych (P): …………………………………………………….
Wszystkie genotypy roślin o kwiatach niebieskich (F2): ……………………………………………………

b) Określ, jaki będzie stosunek liczbowy fenotypów w potomstwie roślin uzyskanych po skrzyżowaniu dzwonka o kwiatach niebieskich pochodzącego z F1 z rośliną z pokolenia rodzicielskiego (kwiaty białe). Zapisz odpowiednią krzyżówkę genetyczną (szachownicę Punnetta).

 

 

 

Stosunek liczbowy fenotypów potomstwa: ………………………………………………………………………

Rozwiązanie:
a) (0–1)
Tworzenie informacji Rozwiązanie zadania genetycznego – określenie genotypów w opisanej krzyżówce dwugenowej. (III.2b., I.4c.18)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawne zapisanie wszystkich sześciu możliwych genotypów.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź
Genotypy roślin o kwiatach białych (P): AAbb i aaBB lub aaBB i AAbb.
Genotypy roślin o kwiatach niebieskich (F2): AABBAaBbAaBBAABb.

b) (0–2)
Tworzenie informacji Rozwiązanie zadania genetycznego – zapisanie dwugenowej krzyżówki genetycznej i określenie stosunku liczbowego fenotypów potomstwa. (III.2b., I.4c.18)

Schemat punktowania
2 p. – za poprawnie wykonaną krzyżówkę genetyczną i podanie stosunku liczbowego uzyskanych fenotypów.
1 p. – za poprawnie wykonaną krzyżówkę genetyczną przy błędnym określeniu stosunku liczbowego uzyskanych fenotypów lub jego braku.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź
Krzyżówka:

AB Ab aB ab
Ab AABb
(niebieskie)
AAbb
(białe)
AaBb
(niebieskie)
Aabb
(białe)

lub

AB Ab aB ab
aB AaBB
(niebieskie)
AaBb
(niebieskie)
aaBB
(białe)
aaBb
(białe)

 

Stosunek liczbowy fenotypów wśród potomstwa: 1 : 1 (białych do niebieskich)

Uwaga
Uznaje się zapisy: „2:2” oraz „50% i 50%” jako stosunek liczbowy fenotypów.

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments