Matura Czerwiec 2013, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005 - Zadanie 25. (3 pkt)

Wazopresyna (ADH) i oksytocyna mają całkowicie odmienne działanie, mimo chemicznego podobieństwa. Wazopresyna działa pobudzająco, a jej poziom wzrasta u człowieka pod wpływem stresu. Powoduje m.in. skurcz naczyń krwionośnych, podnosi ciśnienie krwi i podobnie jak adrenalina, przygotowuje organizm do walki bądź ucieczki. Oksytocyna ma działanie ogólnie relaksujące, łagodzi stres, powoduje obniżenie ciśnienia krwi i uśmierza ból.
Poniżej przedstawiono budowę chemiczną obu opisanych substancji.

a) Na podstawie schematu dokonaj korekty poniższych zdań, wykreślając w nawiasach niewłaściwe określenia, tak aby zdania (A–C) poprawnie opisywały podobieństwo obu przedstawionych substancji.

Podobieństwo budowy chemicznej oksytocyny i wazopresyny wynika z tego, że:

A. Są (enzymami / hormonami), należącymi do (oligopeptydów / lipidów).
B. Składają się z (9 / 11) aminokwasów, z których (7 / 9) jest takich samych.
C. W każdym łańcuchu (występuje / nie występuje) mostek dwusiarczkowy.

b) Podaj, inną niż opisana w tekście, rolę oksytocyny i wazopresyny (ADH) w organizmie człowieka.

Oksytocyna ………………………………
Wazopresyna (ADH) …………………

Rozwiązanie:
a) (0-1)

Poprawna odpowiedź:

Podobieństwo budowy chemicznej oksytocyny i wazopresyny wynika z tego, że:

  1. Są (enzymami / hormonami), należącymi do (oligopeptydów / lipidów).
  2. Składają się z (9 / 11) aminokwasów, z których (7 / 9) jest takich samych.
  3. W każdym łańcuchu (występuje / nie występuje) mostek dwusiarczkowy.

Za prawidłowo wykreślone niewłaściwe określenia we wszystkich trzech zdaniach – 1 pkt

b) (0-2)

Przykłady poprawnych odpowiedzi:

Oksytocyna:

  • powoduje skurcze mięśni macicy, co ma znaczenie podczas akcji porodowej.
  • uczestniczy także w akcie płciowym i zapłodnieniu (powoduje skurcze macicy, które ułatwiają transport nasienia do jajowodów).
  • ułatwia wydzielanie mleka z gruczołów sutkowych

Wazopresyna

  • powoduje zagęszczanie moczu (poprzez resorpcję wody i jonów sodu) w kanalikach nerkowych (poprzez pobudzanie receptorów V2)

Za podanie roli każdego z dwóch hormonów – po 1 pkt

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments