Matura Czerwiec 2017, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005 - Zadanie 18. (2 pkt)

Leptyna jest hormonem peptydowym, uczestniczącym w kontroli przyjmowania pokarmu. Hormon ten, zwany również „hormonem sytości”, jest syntetyzowany i wydzielany głównie przez komórki białej tkanki tłuszczowej. Działa on poprzez receptory leptynowe znajdujące się w neuronach podwzgórza. Głównym efektem działania leptyny jest zarówno pobudzanie grupy neuronów, które zwiększają wydzielanie peptydów α-MSH i CART odpowiedzialnych za uczucie sytości, jak i hamowanie syntezy oraz wydzielanie przez neurony neuropeptydu Y – jednego z najsilniejszych czynników powodujących łaknienie. U niektórych osób występuje mutacja w obrębie genu kodującego leptynę lub genu receptora leptyny.

a) Na podstawie tekstu wyjaśnij, w jaki sposób mutacja genu leptyny powodująca np. powstanie kodonu STOP wpływa na łaknienie (pobieranie pokarmu przez człowieka). W odpowiedzi uwzględnij rolę peptydów wymienionych w tekście.

b) Na podstawie tekstu określ prawdopodobną przyczynę wzmożonego łaknienia u części osób otyłych, mimo występującego u nich podwyższonego stężenia leptyny.

Rozwiązanie:
a) (0−1)

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne wyjaśnienie uwzględniające: przyczynę – brak wydzielania leptyny wskutek mutacji, mechanizm – brak pobudzania neuronów do wydzielania pepydów MSH i CART i brak hamowania wydzielania neuropeptydu Y i skutku – brak pobudzenia ośrodka sytości natomiast wzrost apetytu.

Przykładowa odpowiedź

Zwiększone zostanie łaknienie/apetyt, ponieważ przy braku leptyny nie są wydzielane peptydy MSH I CART pobudzające ośrodek sytości, ale wydzielany jest neuropeptyd Y, stymulujacy apetyt.

b) (0−1)

Schemat punktowania

1 p. – za podanie przyczyny, jaką jest mutacja genu receptora leptyny.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.

Przykładowa odpowiedź

Przyczyną wzmożonego łaknienia pomimo podwyższonego stężenia leptyny może być brak wrażliwości organizmu na leptynę spowodowany mutacją genu receptora leptyny.

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments