Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 12. (2 pkt)

Autosomalny allel (D), warunkujący obecność w erytrocytach czynnika Rh (Rh+), dominuje nad allelem (d) – brak czynnika Rh (Rh). W tabeli przedstawiono pary rodziców (A–D) o różnych grupach krwi pod względem czynnika Rh.

kobieta mężczyzna
A. Rh Rh
B. Rh Rh+
C. Rh+ Rh
D. Rh+ Rh+
Zadanie 12.1. (0-1)

Podaj wszystkie możliwe pary genotypów rodzicielskich, przy których prawdopodobieństwo urodzenia dziecka mającego grupę krwi Rh+ wynosi 100%. Zastosuj odpowiednie oznaczenia alleli, które zostały podane w tekście.

Zadanie 12.2. (0-1)

Spośród par rodziców A–D wybierz tę, w przypadku której może wystąpić choroba hemolityczna noworodka, wywołana tzw. konfliktem serologicznym. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając obecność Rh w erytrocytach dziecka i matki oraz możliwe genotypy ojca.

Rozwiązanie:

12.1. (0–1)

Rozwiązanie

Genotypy: DD x dd, DD x Dd, DD x DD
lub
zapis genotypów: DD x dd lub dd x DD, DD x Dd lub Dd x DD, DD x DD (kolejność nie ma znaczenia)

Schemat punktowania
1 p. – za podanie wszystkich możliwych różnych par genotypów, bez uwzględnienia lub z uwzględnieniem płci rodziców.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
12.2. (0–1)

Przykładowe rozwiązania

  • Para B, ponieważ matka jest Rh ̄, a dziecko odziedziczy czynnik Rh po ojcu, jeżeli genotyp ojca jest DD lub może odziedziczyć czynnik Rh po ojcu, jeżeli genotyp ojca jest Dd.
  • Para B, ponieważ matka nie ma czynnika Rh, a ojciec jest homozygotą dominującą lub heterozygotą, a zatem może przekazać dziecku allel kodujący ten czynnik.

Schemat punktowania
1 p. – za wybór pary B oraz podanie uzasadnienia odnoszącego się do braku czynnika Rh u matki i do prawdopodobieństwa odziedziczenia przez dziecko czynnika Rh od ojca, który jest homozygotą dominującą lub heterozygotą.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe
V. Rozumowanie i argumentacja.
Zdający objaśnia i komentuje informacje […], wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe […], formułuje i przedstawia opinie związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi, dobierając racjonalne argumenty. […]
II. Pogłębienie wiadomości dotyczących budowy i funkcjonowania organizmuludzkiego.
Zdający objaśnia funkcjonowanie organizmu ludzkiego na różnych poziomach złożoności […].
IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji.
Zdający odczytuje, selekcjonuje, […] i przetwarza informacje […].

VI. Genetyka i biotechnologia.
5. Genetyka mendlowska. Zdający:
3) […] analizuje krzyżówki jednogenowe […] oraz określa prawdopodobieństwo wystąpienia poszczególnych genotypów i fenotypów w pokoleniach potomnych.
V. Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka.
6. Układ krwionośny. Zdający:
5) przedstawia […] czynnik Rh.
7. Układ odpornościowy. Zdający:
3) wyjaśnia, co to jest konflikt serologiczny […].

GIMNAZJUM
VIII. Genetyka. Zdający:
6) wyjaśnia dziedziczenie grup krwi człowieka ([…] czynnik Rh).

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments