Matura Maj 2018, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 20. (2 pkt)

Spośród wielu substancji chemicznych, które przedostają się do środowiska morskiego, wysoką toksycznością i trwałością cechują się polichlorowane bifenyle (PCB). Wchłanianie PCB przez organizmy następuje w różny sposób, ale najwięcej PCB przyjmują one wraz ze spożywanym pokarmem. Na schemacie przedstawiono fragment sieci pokarmowej ekosystemu Bałtyku oraz stężenie PCB [μg/kg] w różnych organizmach tworzących tę sieć.

Zadanie 20.1. (0-1)

Na podstawie przedstawionych danych sformułuj wniosek dotyczący zależności między poziomem troficznym zajmowanym przez gatunek a stężeniem PCB w organizmie.

Zadanie 20.2. (0-1)

Wypisz ze schematu dwa przykłady organizmów, między którymi występuje konkurencja międzygatunkowa.

  1. ……………………………………………………………….. i ………………………………………………………………..
  2. ……………………………………………………………….. i ………………………………………………………………..
Rozwiązanie:

20.1. (0–1)

Schemat punktowania

1 p. – za sformułowanie poprawnego wniosku, wskazującego na wzrost stężenia PCB przy przejściu z niższego na wyższy poziom troficzny.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązania

  • Im wyższy poziom troficzny organizmu w łańcuchu pokarmowym, tym wyższe stężenie PCB.
  • PCB kumulują się w kolejnych ogniwach łańcucha pokarmowego.
  • Poziom PCB wzrasta przy przejściu z niższego na wyższy poziom troficzny.
  • Organizmy z wyższych poziomów troficznych zawierają większe stężenia PCB niż organizmy z niższych poziomów troficznych.

Uwaga:
Nie uznaje się odpowiedzi zbyt ogólnych, np. „PCB kumulują się w organizmach”.

20.2. (0–1)

Schemat punktowania

1 p. – za prawidłowe podanie dwóch przykładów organizmów, między którymi występuje konkurencja międzygatunkowa.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązania

  • mewa i perkoz
  • chełbia i śledź
  • alka i mewa
  • edredon i okoń

20.1. (0–1)

Wymagania ogólne

Wymagania szczegółowe

IV. Poszukiwanie, wykorzystanie
i tworzenie informacji. Zdający odczytuje […] informacje pozyskane z różnorodnych źródeł […].
III. Pogłębienie znajomości metodyki badań biologicznych. Zdający rozumie i stosuje terminologię biologiczną […],
formułuje wnioski z przeprowadzonych obserwacji

VII. Ekologia.
4. Struktura i funkcjonowanie ekosystemu.
Zdający: 3) określa rolę zależności pokarmowych w ekosystemie, przedstawia je w postaci łańcuchów i sieci pokarmowych, analizuje przedstawione (w postaci schematu, opisu itd.) sieci i łańcuchy pokarmowe.

5. Przepływ energii i krążenie materii w przyrodzie. Zdający:
1) wyróżnia poziomy troficzne producentów i konsumentów materii organicznej, a wśród tych ostatnich – roślinożerców, drapieżców (kolejnych rzędów) […].

20.2. (0–1)

Wymagania ogólne  Wymagania szczegółowe
I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Zdający opisuje, porządkuje i rozpoznaje
organizmy, przedstawia i wyjaśnia procesy i zjawiska biologiczne […]. IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Zdający odczytuje, selekcjonuje, porównuje i przetwarza informacje pozyskane z różnorodnych źródeł […].
VII. Ekologia.
3. Zależności międzygatunkowe. Zdający:
1) przedstawia źródło konkurencji międzygatunkowej, jakim jest korzystanie przez różne organizmy z tych samych zasobów środowiska.
4. Struktura i funkcjonowanie ekosystemu.
Zdający: 3) […] analizuje przedstawione (w postaci schematu, opisu itd.) sieci i łańcuchy pokarmowe.
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments