Matura Czerwiec 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015 - Zadanie 2. (4 pkt)

Rybosomy są kompleksami złożonymi z rRNA i białek. Składają się one z dwóch podjednostek – dużej i małej, które łączą się podczas przeprowadzania translacji. Mechanizm działania niektórych antybiotyków polega na wiązaniu się z rybosomami. Przykładowo: gentamycyna wiąże się trwale do miejsca A w rybosomie – miejsca, gdzie zazwyczaj przyłączają się kolejne aminoacylo-tRNA transportujące do rybosomu kolejne aminokwasy. W komórkach prokariotycznych rybosomy powstają w cytoplazmie, a w komórkach eukariotycznych podjednostki rybosomów powstają na terenie jądra komórkowego.

Na podstawie: Biologia, pod red. A. Czubaja, Warszawa 1999.

Zadanie 2.1. (0-1)

Wybierz spośród A–D i zaznacz te dwa etapy powstawania rybosomów, które zachodzą w jądrze komórkowym eukariontów.

  1. synteza rRNA
  2. synteza białek rybosomowych
  3. składanie białek i rRNA w duże i małe podjednostki rybosomów
  4. łączenie się małej i dużej jednostki rybosomu
Zadanie 2.2. (0-1)

Na podstawie tekstu określ, jaki wpływ na proces translacji będzie miała gentamycyna.

Zadanie 2.3. (0-1)

Wyjaśnij, jaki wpływ na metabolizm bakterii będzie miało dodanie gentamycyny do pożywki, na której hodowane są bakterie.

Zadanie 2.4. (0-1)

Podaj przykład organellum komórki eukariotycznej, które zawiera rybosomy podobne do bakteryjnych.

Rozwiązanie:
Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe
I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Zdający […] przedstawia i wyjaśnia procesy i zjawiska biologiczne, przedstawia związki między strukturą a funkcją [….].
V. Rozumowanie i argumentacja. Zdający objaśnia i komentuje informacje, […] wyjaśnia zależności przyczynowo- skutkowe […].
II. Budowa i funkcjonowanie komórki.
Zdający: 1) wskazuje poszczególne elementy komórki na schemacie […] 4) opisuje budowę […] mitochondriów i chloroplastów […] 5) wyjaśnia rolę […] rybosomów […].
III. Metabolizm.
1. Enzymy. Zdający: 2) opisuje przebieg katalizy enzymatycznej.
VI. Genetyka i biotechnologia.
3. Informacja genetyczna i jej ekspresja. Zdający: 2) przedstawia poszczególne etapy prowadzące od DNA do białka […].

2.1. (0–1)

Rozwiązanie:
A., C.

Schemat punktowania:
1 pkt – za wybór obydwu właściwych etapów powstawania rybosomów zachodzących w jądrze komórkowym
0 pkt – za odpowiedź niepełną, np. wybór tylko jednego etapu, lub odpowiedź niepoprawną, lub wybór więcej niż dwóch etapów, lub brak odpowiedzi

2.2. (0–1)

Rozwiązanie:
Przyłączenie gentamycyny do miejsca A w rybosomie spowoduje zablokowanie translacji/biosyntezy białka/nie będą do powstającego białka dołączane nowe aminokwasy /nastąpi przedwczesne zakończenie translacji.

Schemat punktowania:
1 pkt – za poprawne określenie wpływu przyłączenia gentamycyny do miejsca A w rybosomie odnoszące się do blokowania/hamowania translacji
0 pkt – za odpowiedź niepoprawną, która nie odnosi się do blokowania/hamowania translacji lub za brak odpowiedzi

2.3. (0–1)

Rozwiązanie:
Antybiotyk spowoduje zahamowanie procesów metabolicznych, ponieważ nie będą wytwarzane enzymy/białka konieczne do prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych/procesów życiowych bakterii.

Schemat punktowania:
1 pkt – za wyjaśnienie odnoszące się do zahamowaniu metabolizmu na skutek zahamowania wytwarzania enzymów/białek
0 pkt – za odpowiedź niepełną, np. odnoszącą się wyłącznie do zahamowania procesów metabolicznych bez podania przyczyny lub odpowiedź niepoprawną, lub brak odpowiedzi

2.4. (0–1)

Rozwiązanie:
mitochondrium/chloroplast

Schemat punktowania:
1 pkt – za podanie właściwego przykładu organellum
0 pkt – za odpowiedź niepoprawną lub brak odpowiedzi

guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments