Filtry wyszukiwania:

Kategorie zadań

Typ zadań

Poziom

Typ matury

Formula matury

Rok matury

Miesiąc matury

Zadania maturalne z chemii

Znalezionych zadań: 2621
2201

Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 34. (1 pkt)

W dwóch nieoznakowanych probówkach znajdują się parafina i stearyna.

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

W celu zidentyfikowania tych substancji należy
    A. porównać ich rozpuszczalność w wodzie.
    B. zbadać ich zachowanie wobec wody bromowej.
    C. zbadać ich zachowanie wobec wodorotlenku sodu.
    D. zbadać ich zachowanie wobec stężonego kwasu azotowego(V).

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
III. Opanowanie czynności praktycznych. IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
9. Węglowodory. Zdający:
9.7) opisuje właściwości […] alkanów.
12. Kwasy karboksylowe. Zdający:
12.5) […] projektuje […] doświadczenia pozwalające otrzymywać sole kwasów karboksylowych (w reakcjach kwasów z […] wodorotlenkami metali […]).

Poprawna odpowiedź

C

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne wskazanie metody identyfikacji.
0 p. – za błędną odpowiedź albo brak odpowiedzi.

2202

Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 35. (1 pkt)

Wzory monosacharydów można przedstawiać, posługując się projekcją Fischera (wzory liniowe) lub projekcją Hawortha (wzory taflowe). Poniżej przedstawiono wzór D-glukozy w projekcji Fischera oraz wzór α-D-glukopiranozy w projekcji Hawortha.

 

Przeanalizuj wzór D-mannozy w projekcji Fischera i uzupełnij schemat, tak aby przedstawiał on wzór α-D-mannopiranozy w projekcji Hawortha.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
I. Wykorzystanie
i tworzenie informacji.
IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
16. Cukry. Zdający:
16.3) rysuje wzory taflowe (Hawortha) […].

Poprawna odpowiedź

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne uzupełnienie wszystkich pól schematu.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

2203

Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 36. (1 pkt)

Liczba jodowa jest miarą liczby wiązań nienasyconych, np. w tłuszczach. Określa ona liczbę gramów jodu, który może przyłączyć w warunkach standardowych 100 gramów tłuszczu.

Na podstawie: Encyklopedia szkolna. Chemia, Kraków 2005.

Poniżej podano wzory trzech tłuszczów.

Uszereguj tłuszcze o podanych wzorach zgodnie ze wzrastającą liczbą jodową − zapisz w kolejności numery, którymi je oznaczono.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
I. Wykorzystanie
i tworzenie informacji.
IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
13. Estry i tłuszcze. Zdający:
13.6) opisuje budowę tłuszczów stałych i ciekłych […]; ich właściwości […].

Poprawna odpowiedź

III, II, I

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne uszeregowanie wzorów trzech tłuszczów.
0 p. – za błędną odpowiedź albo brak odpowiedzi.

2204

Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 37. (1 pkt)

W czterech naczyniach (I–IV) znajdowały się wodne roztwory: glukozy, fenolu (benzenolu), glicerolu (propano-1,2,3-triolu) i glicyloalanyloglicyny. W celu ich identyfikacji przeprowadzono trzy serie doświadczeń. W pierwszej serii doświadczeń, po dodaniu wodnego roztworu chlorku żelaza(III) do próbek pobranych z czterech naczyń, próbka z naczynia I przyjęła fioletowe zabarwienie. W drugiej serii doświadczeń, po dodaniu świeżo strąconego wodorotlenku miedzi(II) do próbek pobranych z trzech naczyń (II, III i IV), próbka z naczynia II przyjęła fioletowe zabarwienie, a w pozostałych próbkach pojawiło się szafirowe zabarwienie. W trzeciej serii doświadczeń, po ogrzaniu szafirowych roztworów otrzymanych w serii drugiej, w roztworze powstałym z próbki z naczynia III pojawił się ceglasty osad.

Podaj nazwy związków, które zidentyfikowano w wyniku każdej z serii doświadczeń.

 

Seria I (naczynie I): roztwór …………………………………………………………………………………………..

Seria II (naczynie II): roztwór …………………………………………………………………………………………

Seria III (naczynie III): roztwór ………………………………………………………………………………………

(naczynie IV): roztwór ………………………………………………………………………………………

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
III. Opanowanie czynności praktycznych. IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
10. Hydroksylowe pochodne węglowodorów – alkohole i fenole.
Zdający:
10.4) porównuje właściwości […] chemiczne: […] glicerolu […]; na podstawie obserwacji wyników doświadczenia klasyfikuje alkohol do […] polihydroksylowych.
10.8) na podstawie obserwacji wyników doświadczenia […] formułuje wniosek o sposobie odróżniania fenolu […].
14. Związki organiczne zawierające azot. Zdający:
14.15) planuje […] doświadczenie, którego wynik dowiedzie obecności wiązania peptydowego w analizowanym związku (reakcja biuretowa).
16. Cukry. Zdający:
16.4) projektuje […] doświadczenie, którego wynik potwierdzi obecność grupy aldehydowej w cząsteczce glukozy.

Poprawna odpowiedź

Seria I (naczynie I):                roztwór fenolu lub benzenolu
Seria II (naczynie II):             roztwór glicyloalanyloglicyny
Seria III (naczynie III):          roztwór glukozy
(naczynie IV):           roztwór glicerolu lub propano-1,2,3-triolu

Schemat punktowania

1 p. – za poprawną identyfikację substancji we wszystkich naczyniach.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

2205

Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 38. (1 pkt)

W czterech naczyniach (I–IV) znajdowały się wodne roztwory: glukozy, fenolu (benzenolu), glicerolu (propano-1,2,3-triolu) i glicyloalanyloglicyny. W celu ich identyfikacji przeprowadzono trzy serie doświadczeń. W pierwszej serii doświadczeń, po dodaniu wodnego roztworu chlorku żelaza(III) do próbek pobranych z czterech naczyń, próbka z naczynia I przyjęła fioletowe zabarwienie. W drugiej serii doświadczeń, po dodaniu świeżo strąconego wodorotlenku miedzi(II) do próbek pobranych z trzech naczyń (II, III i IV), próbka z naczynia II przyjęła fioletowe zabarwienie, a w pozostałych próbkach pojawiło się szafirowe zabarwienie. W trzeciej serii doświadczeń, po ogrzaniu szafirowych roztworów otrzymanych w serii drugiej, w roztworze powstałym z próbki z naczynia III pojawił się ceglasty osad.

Podaj nazwę reakcji chemicznej przeprowadzonej w drugiej serii doświadczeń, w wyniku której roztwór z naczynia II przyjął fioletowe zabarwienie.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
14. Związki organiczne zawierające azot. Zdający:
14.15) planuje […] doświadczenie, którego wynik dowiedzie obecności wiązania peptydowego w analizowanym związku (reakcja biuretowa).

Poprawna odpowiedź

reakcja biuretowa lub reakcja Piotrowskiego

Określenie kompleksowanie należy uznać za niewystarczające, ponieważ nie jest to nazwa reakcji ale typu reakcji prowadzących do powstania związków kompleksowych. Reakcje tworzenia kompleksów zachodzą również w naczyniach I, III i IV.

Schemat punktowania

1 p. – za poprawną nazwę reakcji, której ulega tripeptyd.
0 p. – za błędną odpowiedź albo brak odpowiedzi.

2206

Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 39. (1 pkt)

W czterech naczyniach (I–IV) znajdowały się wodne roztwory: glukozy, fenolu (benzenolu), glicerolu (propano-1,2,3-triolu) i glicyloalanyloglicyny. W celu ich identyfikacji przeprowadzono trzy serie doświadczeń. W pierwszej serii doświadczeń, po dodaniu wodnego roztworu chlorku żelaza(III) do próbek pobranych z czterech naczyń, próbka z naczynia I przyjęła fioletowe zabarwienie. W drugiej serii doświadczeń, po dodaniu świeżo strąconego wodorotlenku miedzi(II) do próbek pobranych z trzech naczyń (II, III i IV), próbka z naczynia II przyjęła fioletowe zabarwienie, a w pozostałych próbkach pojawiło się szafirowe zabarwienie. W trzeciej serii doświadczeń, po ogrzaniu szafirowych roztworów otrzymanych w serii drugiej, w roztworze powstałym z próbki z naczynia III pojawił się ceglasty osad.

Napisz, jaki element budowy cząsteczek związków znajdujących się w roztworach z naczyń III i IV zadecydował o powstaniu szafirowego zabarwienia roztworów w drugiej serii doświadczeń.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
10. Hydroksylowe pochodne węglowodorów – alkohole i fenole.
Zdający:
10.4) porównuje właściwości […] chemiczne: […] glicerolu […]; na podstawie obserwacji wyników doświadczenia klasyfikuje alkohol do […] polihydroksylowych.
16. Cukry. Zdający:
16.3) […] wykazuje, że cukry proste należą do polihydroksyaldehydów […].

Poprawna odpowiedź

Obecność grup hydroksylowych – wicynalnych lub położonych przy sąsiednich atomach węgla – w cząsteczkach glicerolu i glukozy.

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne wskazanie elementu budowy glicerolu i glukozy.
0 p. – za błędną odpowiedź albo brak odpowiedzi.

2207

Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 40. (1 pkt)

W czterech naczyniach (I–IV) znajdowały się wodne roztwory: glukozy, fenolu (benzenolu), glicerolu (propano-1,2,3-triolu) i glicyloalanyloglicyny. W celu ich identyfikacji przeprowadzono trzy serie doświadczeń. W pierwszej serii doświadczeń, po dodaniu wodnego roztworu chlorku żelaza(III) do próbek pobranych z czterech naczyń, próbka z naczynia I przyjęła fioletowe zabarwienie. W drugiej serii doświadczeń, po dodaniu świeżo strąconego wodorotlenku miedzi(II) do próbek pobranych z trzech naczyń (II, III i IV), próbka z naczynia II przyjęła fioletowe zabarwienie, a w pozostałych próbkach pojawiło się szafirowe zabarwienie. W trzeciej serii doświadczeń, po ogrzaniu szafirowych roztworów otrzymanych w serii drugiej, w roztworze powstałym z próbki z naczynia III pojawił się ceglasty osad.

Wyjaśnij, dlaczego w trzeciej serii doświadczeń ceglasty osad powstał w wyniku ogrzania roztworu otrzymanego po dodaniu świeżo strąconego wodorotlenku miedzi(II) do roztworu z naczynia III, a nie powstał w wyniku ogrzania roztworu otrzymanego po dodaniu świeżo strąconego wodorotlenku miedzi(II) do roztworu z naczynia IV.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
16. Cukry. Zdający:
16.4) projektuje […] doświadczenie, którego wynik potwierdzi obecność grupy aldehydowej w cząsteczce glukozy.

Przykładowe odpowiedzi

   Glukoza ma właściwości redukujące, a glicerol nie ma właściwości redukujących.
   W cząsteczce glukozy znajduje się grupa aldehydowa, a w cząsteczce glicerolu nie ma grupy aldehydowej.

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne wyjaśnienie uwzględniające właściwości glukozy i glicerolu.
0 p. – za odpowiedź niepełną, np. dotyczącą tylko jednego związku, lub błędną albo brak odpowiedzi.

2208

Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,
Zadanie 41. (1 pkt)

Pewien tripeptyd tworzą tylko reszty glicyny (Gly) i alaniny (Ala). W doświadczeniu I tripeptyd ten poddano częściowej hydrolizie polegającej na rozerwaniu wyłącznie N-końcowego wiązania peptydowego. Otrzymano mieszaninę dwóch optycznie czynnych produktów. W doświadczeniu II przeprowadzono hydrolizę badanego tripeptydu, tak że rozerwaniu uległo wyłącznie C-końcowe wiązanie peptydowe. W jej wyniku otrzymano mieszaninę produktów, spośród których tylko jeden był optycznie czynny.

Napisz wzór sekwencji badanego tripeptydu, posługując się trzyliterowymi symbolami aminokwasów. Pamiętaj, że w tej notacji z lewej strony umieszcza się symbol aminokwasu, który zawiera wolną grupę aminową.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
I. Wykorzystanie
i tworzenie informacji.
IV etap edukacyjny – poziom rozszerzony
14. Związki organiczne zawierające azot. Zdający:
14.14) tworzy wzory […] tripeptydów, powstających z podanych aminokwasów, oraz rozpoznaje reszty podstawowych aminokwasów […] w cząsteczkach […] tripeptydów.

Poprawna odpowiedź

Ala-Ala-Gly

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne napisanie wzoru tripeptydu.
0 p. – za błędną odpowiedź albo brak odpowiedzi.

2209

Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 1. (1 pkt)

Poniżej wymieniono symbole sześciu pierwiastków.

In           Sn           Sb           Te           I           Xe

Wybierz i podkreśl w każdym nawiasie poprawne uzupełnienie poniższego tekstu.

Pierwiastki, których symbole wymieniono powyżej, stanowią w układzie okresowym pierwiastków fragment (III okresu / V okresu / 3. grupy / 5. grupy) i należą do bloku konfiguracyjnego (s / p / d). Atomy tych pierwiastków mają w stanie podstawowym jednakowe rozmieszczenie elektronów walencyjnych w podpowłoce (4d / 5s / 5p), a różnią się rozmieszczeniem elektronów walencyjnych w podpowłoce (4d / 5s / 5p). Największą liczbę elektronów walencyjnych ma atom (indu / antymonu / jodu / ksenonu).

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Obszar standardów Opis wymagań
Wiadomości i rozumienie. Zastosowanie zasad rozmieszczania elektronów na orbitalach do zapisu konfiguracji elektronowych (I.1.a.4).
Określenie związku między budową atomu, konfiguracją elektronową a położeniem pierwiastka w układzie okresowym (I.1.a.7).
Określenie przynależności pierwiastków do bloku s, p, d na podstawie ich konfiguracji elektronowej (I.1.a.8).

Poprawna odpowiedź

Pierwiastki, których symbole wymieniono powyżej, stanowią w układzie okresowym pierwiastków fragment (III okresu / V okresu / 3. grupy / 5. grupy) i należą do bloku konfiguracyjnego (s / p / d). Atomy tych pierwiastków mają w stanie podstawowym jednakowe rozmieszczenie elektronów walencyjnych w podpowłoce (4d / 5s / 5p), a różnią się rozmieszczeniem elektronów walencyjnych w podpowłoce (4d / 5s / 5p). Największą liczbę elektronów walencyjnych ma atom (indu / antymonu / jodu / ksenonu).

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne wskazanie określeń w każdym nawiasie.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

2210

Matura Maj 2015, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 2. (1 pkt)

Zaznacz wszystkie pierwiastki należące do IV okresu, które spełniają następujący warunek: w powłoce walencyjnej atomu pierwiastka w stanie podstawowym tylko jeden elektron jest niesparowany. Wstaw znaki x w poniższym fragmencie układu okresowego.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Wiadomości i rozumienie. Zastosowanie zasad rozmieszczania elektronów na orbitalach do zapisu konfiguracji elektronowych (I.1.a.4).

Poprawna odpowiedź

Schemat punktowania

1 p. – za poprawne zaznaczenie wszystkich pierwiastków.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.