maturabiolchem.pl

BIOLOGIA

ZADANIA MATURALNE

CHEMIA

ZADANIA MATURALNE
Filtry wyszukiwania:
PODSTAWA PROGRAMOWA

Kategorie zadań

Typ zadań

Poziom

Typ matury

Formuła matury

Rok matury

Miesiąc matury

Zadania maturalne z biologii

Znalezionych zadań: 2156
1691

Matura Maj 2014, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 7. (2 pkt)

Na schemacie przedstawiono rolę mitozy i mejozy w cyklu życiowym organizmu zwierzęcego.

 

a) Określ, która faza dominuje w cyklu życiowym przedstawionym na schemacie.
Odpowiedź uzasadnij.

b) Podaj, jaką rolę w przedstawionym cyklu pełni mejoza.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0

a) (0 – 1)

Korzystanie z informacji Określenie fazy dominującej w przedstawionym na schemacie cyklu życiowym organizmu zwierzęcego (II.2a, I.4a.16)

Przykład poprawnej odpowiedzi:
W przedstawionym cyklu życiowym dominuje diplofaza, ponieważ
– fazę haploidalną reprezentują jedynie gamety/występuje mejoza pregamiczna.
– faza ta występuje przez większość życia organizmu.
– organizm rozmnażający się płciowo/dojrzały jest diploidalny.

1 p. – za określenie, że dominuje diplofaza i poprawne uzasadnienie, odnoszące się do tego, że fazę haploidalną reprezentują wyłącznie gamety, lub do przewagi tej fazy w życiu organizmu
0 p. – za odpowiedź niepełną, która nie określa dominacji diplofazy lub odpowiedź z niepoprawnym uzasadnieniem, lub brak odpowiedzi

b) (0−1)

Wiadomości i rozumienie Określenie roli mejozy w przedstawionym na schemacie cyklu życiowym z dominacją diplofazy (I.4b.16)

Przykłady poprawnej odpowiedzi:
W przedstawionym cyklu mejoza zapewnia
– powstanie haploidalnych gamet.
– zmianę faz jądrowych w cyklu życiowym / przejście z diplofazy w haplofazę.

1 p. – za poprawne określenie roli mejozy w przedstawionym cyklu odnoszącej się do powstawania gamet lub zmiany faz jądrowych
0 p. – za odpowiedź niepoprawną, która nie uwzględnia roli mejozy w przedstawionym cyklu, lub brak odpowiedzi

Drukuj zadanie:
1692

Matura Maj 2014, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 6. (2 pkt)

Na rysunkach przedstawiono różne etapy podziału mitotycznego jądra komórki roślinnej.

 

a) Uporządkuj rysunki w kolejności odpowiadającej etapom mitozy – zapisz ich
oznaczenia literowe, zaczynając od interfazy. 

b) Zapisz literę, którą oznaczono rysunek komórki znajdującej się w metafazie.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0

a) (0 – 1)

Korzystanie z informacji Uporządkowanie przedstawionych na rysunkach etapów
mitozy według wskazanego kryterium (II.2a, I.4a.16)

Poprawna odpowiedź:
kolejność: D, E, C, A, B

1 p. – za poprawne uporządkowanie wszystkich rysunków zgodnie z kolejnością zachodzenia etapów mitozy
0 p. – za odpowiedź niepoprawną lub odpowiedź niepełną, lub brak odpowiedzi

b) (0 – 1)

Wiadomości i rozumienie Rozpoznanie metafazy wśród rysunków ilustrujących etapy mitozy (I.4a.16)

Poprawna odpowiedź:
rysunek C

1 p. – za poprawne wskazanie rysunku przedstawiającego komórkę znajdującą się w metafazie
0 p. – za odpowiedź niepoprawną, lub brak odpowiedzi

Drukuj zadanie:
1693

Matura Maj 2014, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 5. (2 pkt)

Cytoszkielet komórki zwierzęcej jest utworzony przez sieć włókien białkowych o różnej grubości (mikrofilamenty, filamenty pośrednie oraz mikrotubule), spełniających różne funkcje.

Zaznacz dwie funkcje, które w komórce pełnią mikrotubule.

  1. Budują organelle ruchu: wici i rzęski.
  2. Odpowiadają za ruch pełzakowaty komórek.
  3. Pozwalają na skurcz komórek mięśnia poprzecznie prążkowanego.
  4. Umożliwiają zachowanie kształtu komórki oraz otoczki jądrowej.
  5. Umożliwiają segregację chromosomów w trakcie podziału jądra komórkowego.
Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Wiadomości i rozumienie Opisanie funkcji elementów składowych cytoszkieletu komórki (I.1a,c.10, 2a.1)

Poprawne odpowiedzi: A, E

2 p. – za poprawne zaznaczenie dwóch funkcji, które w komórce pełnią mikrotubule
1 p. – za poprawne zaznaczenie jednej funkcji, którą w komórce pełnią mikrotubule
0 p. – za odpowiedź niepoprawną lub zaznaczenie więcej niż dwóch odpowiedzi, lub brak odpowiedzi

Drukuj zadanie:
1694

Matura Maj 2014, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 4. (1 pkt)

Komórki poszczególnych tkanek w obrębie jednego narządu różnią się budową, co wiąże się z funkcjami, które pełnią, np. charakterystyczną cechą budowy komórek zewnątrzwydzielniczych trzustki jest występowanie w nich silnie rozbudowanej szorstkiej siateczki śródplazmatycznej.

Wykaż związek między funkcją komórek zewnątrzwydzielniczych trzustki a występowaniem w nich dobrze rozwiniętej szorstkiej siateczki śródplazmatycznej.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Tworzenie informacji Wykazanie związku między funkcją komórek zewnątrzwydzielniczych trzustki a ich budową (III.2a, I.2a.1)

Przykład poprawnej odpowiedzi:
Komórki zewnątrzwydzielnicze trzustki wytwarzają enzymy trawienne/proenzymy, które są białkami syntetyzowanymi na rybosomach siateczki śródplazmatycznej szorstkiej, dlatego jest ona w tych komórkach silnie rozbudowana.

1 p. – za poprawne wykazanie związku między funkcją komórek zewnątrzwydzielniczych trzustki, czyli wytwarzaniem enzymów trawiennych lub białek enzymatycznych, a miejscem ich syntezy na szorstkiej siateczce śródplazmatycznej/rybosomach związanych z siateczką wewnątrzplazmatyczną
0 p. – za odpowiedź, która nie uwzględnia funkcji komórek zewnątrzwydzielniczych trzustki, czyli wytwarzania enzymów trawiennych, np. odnoszącą się wyłącznie do miejsca wytwarzania białek, lub odpowiedź merytorycznie niepoprawną,
np. dotyczącą wytwarzania hormonów, lub brak odpowiedzi

Drukuj zadanie:
1695

Matura Maj 2014, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 3. (1 pkt)

Oceń prawdziwość informacji dotyczących rybosomów. Wpisz obok każdego zdania w tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeżeli zdanie jest fałszywe.

P/F
1. Rybosom składa się z dwóch podjednostek otoczonych jedną błoną plazmatyczną.
2. W większości komórek eukariotycznych występują dwa rodzaje rybosomów, które różnią się wielkością i wartością stałej sedymentacji.
3. Rybosomy uczestniczące w syntezie białka, z którego w komórce będą wytwarzane glikoproteiny, przyłączone są do zewnętrznej powierzchni błon aparatu Golgiego.
Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Wiadomości i rozumienie Opisanie na przykładzie rybosomów budowy i funkcji struktur komórkowych (I.1a,c.7)

Poprawna odpowiedź:
1. – F, 2. – P, 3. – F

1 p. – za poprawną ocenę prawdziwości wszystkich trzech informacji dotyczących rybosomów
0 p. – za odpowiedź niepełną lub odpowiedź niepoprawną, lub brak odpowiedzi

Drukuj zadanie:
1696

Matura Maj 2014, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 2. (1 pkt)

Uporządkuj we właściwej kolejności wymienione poniżej etapy powstawania IV-rzędowej struktury białka. Wpisz w tabelę odpowiednio numery 1–4.

Etap Numer
Połączenie ze sobą dwóch lub więcej łańcuchów polipeptydowych o ukształtowanej już strukturze trójwymiarowej.
Łączenie aminokwasów w łańcuch polipeptydowy.
Zwijanie się łańcucha polipeptydowego w strukturę trójwymiarową, często stabilizowaną przez mostki dwusiarczkowe.
Zwijanie łańcucha polipeptydowego w helisę lub harmonijkę.
Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Korzystanie z informacji Uporządkowanie we właściwej kolejności etapów
powstawania IV-rzędowej struktury białka (II.2a, I.4a.1)

Poprawna odpowiedź:

Etap Numer
Połączenie ze sobą dwóch lub więcej łańcuchów polipeptydowych o ukształtowanej już strukturze trójwymiarowej. 4
Łączenie aminokwasów w łańcuch polipeptydowy. 1
Zwijanie się łańcucha polipeptydowego w strukturę trójwymiarową, często stabilizowaną przez mostki dwusiarczkowe. 3
Zwijanie łańcucha polipeptydowego w helisę lub harmonijkę. 2

1 p. – za poprawne uporządkowanie wszystkich etapów powstawania IV-rzędowej struktury białka
0 p. – za podanie niepoprawnej kolejności etapów powstawania IV-rzędowej struktury białka lub odpowiedź niepełną, lub brak odpowiedzi

Drukuj zadanie:
1697

Matura Maj 2014, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 1. (2 pkt)

Wapń jest ważnym składnikiem organizmu człowieka. W osoczu krwi powinno znajdować się około 2,2–2,6 mmol/l jonów tego pierwiastka, niezbędnego do wielu procesów wewnątrzkomórkowych. Obniżenie poziomu jonów wapnia we krwi skutkuje uruchomieniem jego zasobów zgromadzonych w kościach.

a) Wśród przykładów procesów zachodzących w komórkach organizmu człowieka zaznacz ten proces, w którym istotny udział biorą jony wapnia.

  1. Polaryzacja błony komórkowej.
  2. Skurcz komórek mięśniowych.
  3. Przenoszenie elektronów w łańcuchu oddechowym.
  4. Łączenie podjednostek rybosomów podczas biosyntezy białka.

b) Podaj nazwę hormonu, którego wydzielanie się zwiększa, gdy poziom jonów wapnia we krwi jest zbyt niski.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0

a) (0 – 1)

Wiadomości i rozumienie Określenie roli wapnia w procesach zachodzących w komórkach organizmu człowieka (PP.I.3c.8)

Poprawna odpowiedź: B

1 p. – za poprawny wybór procesu, w którym biorą udział jony wapnia
0 p. – za odpowiedź niepoprawną lub wybór więcej niż jednego procesu, lub brak odpowiedzi

b) (0−1)

Wiadomości i rozumienie Opisanie hormonalnej regulacji poziomu wapnia
w organizmie człowieka (PP.I.4a.11, PR.I.4a.10)

 

Poprawna odpowiedź:
parathormon/kalcytriol

1 p. – za poprawne podanie nazwy hormonu wydzielanego w sytuacji zbyt niskiego poziomu wapnia we krwi
0 p. – za odpowiedź niepoprawną lub brak odpowiedzi

Drukuj zadanie:
1698

Matura Maj 2013, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 36. (3 pkt)

Skrobia ziemniaczana jest stosowana na szeroką skalę w przemyśle papierniczym i włókienniczym, ale aby móc ją wykorzystać, należy ze skrobi usunąć amylozę. Ten proces wymaga dużych ilości energii i wody, jest więc kosztowny, jednak uzyskane produkty są jakościowo lepsze i trwalsze. Jednym z osiągnięć biotechnologii jest zmodyfikowany genetycznie ziemniak, zwany amflorą, do którego wprowadzono jedynie dodatkową kopię jego własnego genu, co spowodowało zahamowanie ekspresji białka GBSS, odpowiedzialnego za biosyntezę amylozy – dlatego jego skrobia składa się wyłącznie z amylopektyny. Amflora została dopuszczona przez Komisję Europejską do uprawy w krajach Europy jedynie dla celów przemysłowych. Rolnicy, którzy uprawiają amflorę, są zobowiązani do przestrzegania wielu zasad, m.in. do zbioru plonów przed wyprodukowaniem nasion przez rośliny oraz zapobiegania pozostawianiu bulw ziemniaków na polu po zbiorach.

a) Określ, czy ziemniak amflora jest organizmem transgenicznym. Odpowiedź uzasadnij.

b) Wyjaśnij, dlaczego rolnicy są zobowiązani do zbierania z uprawy bulw amflory przed wyprodukowaniem nasion.

c) Biorąc pod uwagę możliwe skutki dla środowiska przyrodniczego, podaj jeden argument „za” uprawą amflory.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0

a) (0 – 1)

Tworzenie informacji Zinterpretowanie informacji dotyczących technik inżynierii genetycznej na przykładzie ziemniaka amflory
(III.2.a, I.4.b.22)

Przykłady poprawnej odpowiedzi:
Amflora nie jest organizmem transgenicznym, ponieważ
– modyfikacja genetyczna prowadząca do jej wytworzenia nie polegała na wprowadzeniu genów innego organizmu do jej genomu.
– modyfikacja genetyczna, dzięki której otrzymano tę odmianę polegała na zahamowaniu ekspresji własnego genu (a nie na wprowadzeniu genów innego organizmu).

1 p. – za poprawne określenie, czy ziemniak amflora jest organizmem transgenicznym wraz z uzasadnieniem odnoszącym się do pochodzenia wprowadzonego genu do organizmu modyfikowanego
0 p. – za odpowiedź twierdzącą, niezależnie od uzasadnienia, lub za odpowiedź merytorycznie niepoprawną, która wskazuje na nieznajomość techniki otrzymywania organizmów transgenicznych, lub brak odpowiedzi

b) (0 – 1)

Tworzenie informacji Na przykładzie ziemniaka amflory wyjaśnienie znaczenia
określonych zasad uprawy organizmu genetycznie
zmodyfikowanego (III.2.a, I.4.b.22)

Poprawna odpowiedź:
Rolnicy są zobowiązani do zbierania ziemniaków przed wytworzeniem nasion, aby uniknąć niekontrolowanego rozprzestrzeniania się amflory w środowisku.

1 p. – za poprawne wyjaśnienie, dlaczego rolnicy muszą zbierać plony amflory przed wytworzeniem nasion, uwzględniające możliwość rozprzestrzeniania się organizmów modyfikowanych genetycznie
0 p. – za odpowiedź merytorycznie niepoprawną lub brak odpowiedzi

c) (0−1)

Tworzenie informacji Sformułowanie argumentu „za” uprawą przedstawionej
odmiany ziemniaka genetycznie zmodyfikowanego
(III.3.a., I.4.b.22)

Przykłady poprawnej odpowiedzi:
– Mniejsze zanieczyszczenie środowiska spowodowane mniejszym zużyciem energii i wytwarzaniem mniejszej ilości ścieków przez przemysł papierniczy i włókienniczy.
– Ochrona zasobów wody / kopalin przez mniejsze ich zużycie przez przemysł papierniczy i włókienniczy.

1 p. – za podanie odpowiedniego argumentu za uprawą amflory, odnoszącego się do środowiska
0 p. – za podanie niepoprawnego argumentu, który nie odnosi się do ochrony środowiska, ale, np. do korzyści dla człowieka lub odnosi się do ochrony lasów / wycinania mniejszej ilości drzew, lub za odpowiedź merytorycznie niepoprawną, lub brak odpowiedzi

Drukuj zadanie:
1699

Matura Maj 2013, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 35. (2 pkt)

Przykładami pośrednich dowodów ewolucji, których dostarcza anatomia porównawcza, są narządy homologiczne i analogiczne występujące u różnych grup organizmów.

Zaznacz dwie pary narządów, które są narządami homologicznymi.

  • listek mchu płonnika, liść tulipana
  • liść pułapkowy rosiczki, płatek róży
  • oko karpia, oko człowieka
  • odnóże grzebiące owada turkucia, przednia kończyna kreta
  • skrzydło motyla, skrzydło nietoperza
Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0
Wiadomości i rozumienie Rozróżnienie narządów homologicznych i analogicznych (I.4.b.23)

Poprawne odpowiedzi: B., C.

2 p. – za poprawne zaznaczenie dwóch par narządów homologicznych
1 p. – za poprawne zaznaczenie jednej pary narządów homologicznych
0 p. – za odpowiedź błędną lub zaznaczenie więcej niż dwóch odpowiedzi, lub brak odpowiedzi

Drukuj zadanie:
1700

Matura Maj 2013, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2005,
Zadanie 34. (2 pkt)

Gdyby nie naturalny efekt cieplarniany, za którego powstanie odpowiadają głównie para wodna i dwutlenek węgla, to średnia temperatura na Ziemi wynosiłaby około –18 °C. Jednak w ostatnich latach zaobserwowano zwiększanie efektu cieplarnianego, spowodowane stałym wzrostem stężenia gazów cieplarnianych, pochodzących z antropogenicznych źródeł emisji.

a) Podaj przykład gazu cieplarnianego, innego niż podane w tekście.

b) Wyjaśnij, w jaki sposób zwiększona emisja gazów cieplarnianych przyczynia się do zwiększenia efektu cieplarnianego.

Pokaż rozwiązanie
Zobacz komentarze - 0

a) (0 – 1)

Wiadomości i rozumienie Rozróżnianie gazów cieplarnianych (I.3.a.4.P)

Przykłady poprawnej odpowiedzi:
– metan / CH4
– ozon / O3
– freony / freon
– halony / halon
– tlenek azotu(I) / podtlenek azotu / N2O

1 p. – za podanie poprawnego przykładu gazu cieplarnianego, innego od wymienionych w tekście
0 p. – za odpowiedź niepoprawną odnoszącą się do związków będących prekursorami gazów cieplarnianych, np. SO2, NO2 lub podanie nazwy gazu uwzględnionego w tekście, lub brak odpowiedzi

b) (0 – 1)

Tworzenie informacji Wyjaśnienie wpływu wzrostu stężenia gazów cieplarnianych
w atmosferze ziemskiej na zwiększenie efektu cieplarnianego (III.2.a, I.3.a.4.P)

Przykład poprawnej odpowiedzi:
Zwiększenie ilości gazów cieplarnianych powoduje większe zatrzymywanie ciepła / zmniejsza wypromieniowywanie ciepła, co skutkuje wzrostem temperatury atmosfery i globalnym ociepleniem.

1 p. – za poprawne wyjaśnienie, w jaki sposób zwiększona emisja gazów cieplarnianych przyczynia się do zwiększenia efektu cieplarnianego
0 p. – za odpowiedź niepoprawną lub błędną merytorycznie, np. odnoszącą się do dziury ozonowej, lub brak odpowiedzi

Drukuj zadanie:

PARTNERZY